Tin buồn Hòa Thượng Thich Tuệ Sỹ viên tịch ngày 24/11/2023, thọ 81 tuổi.

Tin buồn Hòa Thương Thích Tuệ Sỹ đã viên tịch, trở về cõi hắng sống nơi Niết Bàn

Đôi nét về tiểu sử Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ

Theo nguồn Wikipidia

Thích Tuệ Sỹ (ngày 15 tháng 2 năm 1943 – ngày 24 tháng 11 năm 2023), tục danh Phạm Văn Thương, là một vị  Hòa Thượng, học giả uyên bác về Phật Giáo, nguyên là Giáo Sư  thực thụ của  trường Đại Học Vạn Hạnh tại Sài Gòn, ông là nhà văn, nhà thơ và dịch giả, là một người bất đồng chính kiến với chính quyền cộng sản VN. Ông là Xử lý Thường Vụ Viện Tăng Thống của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống  Nhất  (GHPGVNTN).

Ông thông thạo nhiều thứ tiếng, Trung Quốc, Tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Pali, tiếng Phạm và tiếng Nhật, đọc và hiểu tiếng Đức.  Ông được giới học giả Việt Nam đánh giá cao vì đã công bố nhiều Tiểu Luận, chuyên khảo, thơ và nhiều công trình dịch thuật Phật giáo từ tiếng Phạn, tiếng Trung Hoa và tiếng Nhật. Lúc bị bắt năm 1984, ông và Thích Trí Siêu, được coi là 2 nhà sư uyên bác nhất của Phật giáo Việt Nam, đang soạn thảo quyển Bách Khoa Phật Học Đại Tự Điển.

Ông thế danh là Phạm Văn Thương, sinh ngày 15 tháng 2 năm 1943 tại Pakse, Lào quê quán ở Tỉnh Quảng Bình.

Ông bắt đầu quy y theo Phật lúc 7 tuổi, học Phật pháp trong Viện Hải Đức tại Nha Trang, rồi sau đó là tại Thiền viện Quảng Hương Già Lam tại Sài Gòn.

Năm 1972, ông thọ Cụ túc giới tại Tu viện Quảng Hương Già-lam, thuộc đời thứ 44 Tông Lâm Tế và đời thứ 10 Thiền phái  Liễu Quang, pháp húy Nguyên Chứng (源證), hiệu Tuệ Sỹ (慧士).

Đóng góp trong ngành triết học và Phật học.

Ông tốt nghiệp Viện Cao đẳng Phật học năm 1964, Viện Đại Học Vạn Hạnh, phân khoa Phật Học năm 1965, được đặc cách bổ nhiệm là Giáo sư thực thụ Viện Đại học Vạn Hạnh từ năm 1970 nhờ nhiều công trình nghiên cứu và khảo luận triết học nổi tiếng. Ông là Chủ bút của tạp chí Tư tưởng do Viện Đại Học Vạn Hạnh phát hành. Ông cũng làm thơ, viết một số Truyện Ngắn đăng trên tạp chí Khởi hành (1969-1972), Thời tập (1973-1975). Ngoài ra, ông cũng hiểu biết rất nhiều trong lĩnh vực Triết Học. Tây phương. Ông là người đầu tiên thuyết trình về Michel Foucault tại Việt Nam.

Sau năm 1975 ông về lại Nha Trang, đến năm 1977 thì vào Thành phố Sài Gòn, sống tại Thị Ngạn Am, chùa Già Lam. 

Đây chỉ là vài nét tượng trưng cho dòng thơ của 

Thi Sĩ Tuệ Sỹ

Cho ta chép nốt bài thơ ấy

Ôi nhớ làm sao, em nhỏ ơi!

Từng đêm ngục tối mộng em cười

Ta hôn tay áo thay làn tóc

Nghe đắng môi hồng lạnh tím người

Đừng ghét mùa mưa, em nhỏ ơi!

Nằm ru vách đá chuyện lưu đày

Cho ta chút nắng bên song cửa

Để vẽ hình em theo bóng mây

Cho đến bao giờ, em nhỏ ơi!

Tường rêu chi chít đọng phương trời

Là ta chép nốt bài thơ ấy

Để giết tình yêu cả mộng đời

Nguồn: Tuệ Sỹ, Giấc mơ Trường Sơn, 

An Tiêm xuất bản, California, 2002

Ai có thể ngờ được đây là bài thơ ngắn 

của một nhà sư?

Em mắt biếc ngây thơ ngày hội lớn

Khoé môi cười nắng quái cũng gầy hao

Như cò trắng giữa đồng xanh bát ngát

Ta yêu người vì khoảnh khắc chiêm bao.

Xin đọc thêm một số bài thơ trong tập 

Giấc Mơ Trường Sơn của ông.

Những Năm Anh Ði

Ngọn gió đưa anh đi mười năm phiêu lãng,

Nhìn quê hương qua chứng tích điêu tàn

Chiều Ðông hải vẫn thì thầm cát trắng

Truyện tình người và nhịp thở của Trường sơn.

Mười năm nữa anh vẫn lầm lì phố thị

Yêu rừng sâu nên khoé mắt rưng rưng

Tay anh vói trời cao chim chiều rủ rỉ

Ðời lênh đênh thu cánh nhỏ bên đường.

Mười năm sau anh băng rừng vượt suối

Tìm quê hương trên vết máu giữa đồng hoang

Chiều khói nhạt như hồn ai còn hận tủ

Từng con sông từng huyết lệ lan tràn.

Mười năm đó anh quên mình sậy yếu,

Trên vai gầy từ thủa dựng quê hương;

Anh cúi xuống nghe núi rừng hợp tấu,

Bản tình ca vô tận của Ðông phương.

Và ngày ấy anh trở về phố cũ,

Giữa con đường còn rợp khói tang thương;

Trong mắt biếc mang nỗi hờn thiên cổ

Vẫn chân tình như mưa lũ biên cương.

Một Bóng Trăng Gầy

Nằm ôm một bóng trăng gầy

Vai nghiêng tủi nhục hờn lay mộng tàn

Rừng sâu mấy nhịp Trường sơn

Biển Ðông mấy độ triều dâng ráng hồng.

Khóc tràn cuộc lữ long đong

Người đi còn một tấm lòng đơn sơ?

Máu người pha đỏ sắc cờ

Phương trời xẻ nửa giấc mơ dị thường.

Quân hành đạp nát tà dương

Khúc ca du tử bẽ bàng trên môi

Tình chung không trả thù người

Khuất thân cho trọn một đời luân lưu.

Những Phím Dương Cầm

Tự hôm nào suối tóc ngọt lời ca

Tay em run trên những phím lụa ngà

Thôi huyễn tượng xô người theo cát bụi

Vùng đất đỏ bàn chân ai bối rối.

Ðạp cung đàn sương ứa đọng vành môi

Ðường xanh xanh phơn phớt nụ ai cười

Như tơ liễu ngại ngùng say nắng nhạt

Lời tiễn biệt nói gì sau tiếng hát.

Hỏi phương nào cho nguyện ước Trường sơn

Lời em ca phong kín nhụy hoa hờn

Anh trĩu nặng núi rừng trong đáy mắt

Mờ phố thị những chiều hôn suối tóc

Bóng ai ngồi so phím lụa đàn xưa.

Ác Mộng Rừng Khuya

Lại ác mộng bởi rừng khuya tàn bạo đấy

Thịt xương người vung vãi lối anh đi

Nhưng đáy mắt không căm thù đỏ cháy

Vì yêu em trên cây lá đọng sương mai.

Anh chiến đấu nhọc nhằn như cỏ dại

Thoảng trông em tà áo mỏng vai gầy

Ôi hạnh phúc, anh thấy mình nhỏ bé

Chép tình yêu trên trang giấy thơ ngây.

Ðời khách lữ biết bao giờ yên nghỉ,

Giữa rừng khuya nằm đợi bóng sao Mai

Ðể một thoáng giấc mơ tàn kinh dị,

Dáng em buồn bên suối nhỏ mây bay.

Cây Khô

Em xõa tóc cho cây khô sầu mộng

Và cây khô mạch suối khóc thương nhau

Ta cúi xuống trên môi cười chín mọng

Cũng mơ màng như phố thị nhớ rừng sâu.

Tôi Vẫn Ðợi

Tôi vẫn đợi những đêm xanh khắc khoải

Màu xanh xao trong tiếng khóc ven rừng

Trong bóng tối hận thù tha thiết mãi

Một vì sao bên khóe miệng rưng rưng

Tôi vẫn đợi những đêm đen lặng gió

Màu đen huyền ánh mắt tự ngàn xưa

Nhìn hun hút cho dài thêm lịch sử

Dài con sông tràn máu lệ quê cha

Tôi vẫn đợi suốt đời quên sóng vỗ

Quên những người xuôi ngược Thái Bình dương

Người ở lại với bàn tay bạo chúa

Cọng lau gầy trĩu nặng ánh tà dương

Rồi trước mắt ngục tù thân bé bỏng

Ngón tay nào gõ nhịp xuống tường rêu

Rồi khép lại hàng mi về cõi mộng

Như sương mai như bóng chớp mây chiều.

Nhớ Con Ðường Thơm Ngọt Môi Em

Tóc em tung bay sương chiều khói biếc

Dệt tơ trời thành khúc hát bâng khuâng

Tình hay mộng khi Trường sơn xa hút

Ðến bao giờ mây trắng gởi tin sang

Hồn tôi đi trong rừng lang thang

Vọng lời ru từ ánh trăng tàn

Mắt em nhỏ ngại ngùng song cửa

Nghe tình ca trên giọt sương tan

Bóng tôi xa đêm dài phố thị

Nhớ con đường thơm ngọt môi em

Ơi là máu, tủi hờn nô lệ

Bóng tôi mờ suối nhỏ đêm đêm

Gót chân em nắng vàng xua viễn phố

Những ngón hồng ngơ ngác giữa đường chim

Ôi ta nhớ như đêm dài thượng cổ

Sợi tóc mềm lơi nhịp hát trong tim.

(Viết thêm, 20/10/2004)

Tin Buồn!

Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ viên tịch lúc 16 giờ ngày 24/11/2023, thọ 81 tuổi.

Cách đây 4 tiếng, từ BBC: Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ vừa viên tịch! Người bị CSVN từng kết án tử hình!

(Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ)

-Cách đây 4 giờ: Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, người từng bị chính quyền CSViệt Nam kết án tử hình, lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất - một tổ chức tôn giáo không được chính quyền Việt Nam công nhận, vừa qua đời.

Báo Giác Ngộ xác nhận Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ viên tịch lúc 16 giờ ngày 24/11/2023, thọ 81 tuổi.

Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ vốn nổi tiếng là một nhà tu hành uyên bác, là dịch giả của nhiều bộ kinh, luật, luận, tác giả của các công trình nghiên cứu Phật học giá trị.

Ông thông thạo nhiều ngoại ngữ, là nhà thơ, dịch giả và từng có nhiều hoạt động được cho là bất đồng với chính phủ CHXHCN Việt Nam.

Nhà thơ, thiền sư Tuệ Sỹ là một trong những tên tuổi trẻ có uy tín nhất trong những danh tính nổi bật của văn học miền Nam giai đoạn 1963-1975, theo các tài liệu sau này công bố ở hải ngoại.

Nhà văn Viên Linh từng viết về uy tín của thầy Tuệ Sỹ trên lĩnh vực Phật học và Triết học ở Viện Đại học Vạn Hạnh:

“Trong các nhà tu hành trẻ tuổi hồi thập niên ’70, khuôn mặt của Tuệ Sỹ, vóc dáng của một hiền giả, nhìn vào, nói tới, là nhìn vào, nói tới một tinh thần, một phong cách sáng lạn."

Giai đoạn sau 1975

Trong số các sự kiện gây chấn động Phật giáo Việt Nam thời gian trước là việc ông bị bắt năm 1984, sau đó bị chính quyền CS Việt Nam tuyên án tử hình năm 1988, với tội danh "âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân"

.

Sau các đợt vận động và sự can thiệp của các tổ chức quốc tế, tu sĩ Thích Tuệ Sỹ thoát án tử năm 1998.

Cũng trong năm này, ông cùng bảy người Việt khác được Tổ chức Human Rights Watch tặng giải thưởng nhân quyền Hellmann-Hamett Awards.

Thời điểm tháng 9/2022, Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ đã nhận vai trò lãnh đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, thay Hòa thượng Thích Quảng Độ, người viên tịch vào ngày 22/02/2020. Đây là giáo hội không được nhà nước công nhận.

Trên mạng xã hội, nhiều người bày tỏ lòng tiếc thương trước sự ra đi của Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ. Một số người trích đăng lại một đoạn trong ‘Thư gửi các tăng sinh Thừa Thiên-Huế’ của ông:

“Nhẫn nhịn đời nhưng không để cho quyền lực đen tối của đời sai sử. Tùy thuận thế gian, nhưng không tự đánh chìm trong dòng xoáy ô trược của thế gian. Các con hãy tự rèn luyện cho mình một tín tâm bất hoại; một đức tính dũng mãnh vô úy; nỗ lực tự huân tập trí tuệ bằng văn, tư, tu để nhìn rõ sự tướng chân ngụy, để thấy và biết rõ mình đang ở đâu, đang đi về đâu; không nhắm mắt phóng càn theo cỗ xe lộng lẫy bên ngoài nhưng rệu rã bên trong, đang lao xuống dốc dài không định hướng..."

Các quan điểm nói trên không được báo chí chính thống CSViệt Nam thừa nhận và đăng tải.

Báo Giác Ngộ chỉ giới thiệu đóng góp của ông về mặt học thuật, triết học và Phật học và không đề cập đến phần hoạt động khác:

"Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ được biết nổi tiếng về sự uyên bác, thông thạo nhiều loại cổ ngữ lẫn sinh ngữ như: Hán văn, Phạn văn, Tạng văn, tiếng Anh, Pháp, Đức, Nga… Trong gần trọn cuộc đời, Hòa thượng dành phần lớn thời gian và tâm huyết của mình cho việc phiên dịch và chú giải kinh điển, đặc biệt là tạng kinh A-hàm. Các dịch phẩm nổi bật của Hòa thượng đã được xuất bản chính thức, đến với độc giả trong và ngoài nước."

BBC sẽ đăng thêm các bài về Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ và Phật giáo Việt Nam trong những ngày tới.

Nhân xét riêng của trang nhà "cuộc sống thi ca". 

Tôi rất kính trọng Hòa Thương Thích Tuệ Sĩ. Ngài chính là một nhà tu chân chính. Một thi sĩ một học giả đa tài.

Nguyện cầu hương linh của Hòa Thương Thích Tuệ Sĩ sớm an nghỉ trên cõi Niết Bàn.

Thành Kính Phân Ưu

Khóc Thương Thầy Tuệ Sỹ

Người đã đi về phương trời xa thẳm

Thịt da người máu đỏ thấm chân đi

Tư tưởng người trái tìm còn nóng bỏng

Vì tha nhân còn ảo vọng sân si.

Ánh hào quang chiếu sáng thời hiện tại

Tuyệt tác văn chương chứng tỏ nhân tài

Đức khiêm nhường tự cho mình nhỏ bé

Lúc đêm khuya vằng vặc ánh sao mai.

Để một thoáng nơi trần gian tạm trú

Cánh hạc bay rồi đến tận chân mây

Thầy Tuệ Sỹ vĩnh hắng nơi chín suối

Lòng bồi hồi chưa kịp nói chia tay.

Tiếng kinh cầu âm vang nơi cửa Phật

Mái chùa cong bóng dáng vị sư già

Thích Tuệ Sỹ người hiền từ chân chính

Xác thân này xin phủ áo cà sa.

Tế Luân

Thành kính phân ưu

Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ

Mùa Lễ Tạ Ơn

Nhân Mùa Tạ Ơn, Happy Thanksgiving! Nhắc Lại 6 Giá Trị Tuyệt Vời Của Mỹ, Cho Dù Các Quốc Gia Khác, Có Tiền Tỷ Cũng Không Mua Được!

1. Ca sĩ nổi tiếng Madonna, từng nhổ nước bọt vào mặt một bà cụ, lập tức tòa án Liên bang phán quyết, cô phải bồi thường 5 triệu đô-la! Mỹ cho bà lão.

Quan tòa nói, sở dĩ mức phạt nặng như vậy, không phải bởi miếng nước bọt đó, đã mang đến tổn thương lớn ngần nào cho bà cụ. Lý do là với những người có tiền như ca sĩ Madonna, nếu chỉ phạt bồi thường từ 5 đến 50 ngàn đô-la, lần sau cô ấy chắc chắn sẽ tái phạm. Có thể cô ấy cũng sẽ gây tổn thương cho biết bao người khác nữa.

2. Ở Mỹ, không có một hãng truyền thông nào thuộc về chính phủ. Bởi vì pháp luật nước Mỹ quy định, không thể lấy tiền của dân chúng, để dát vàng, đánh bóng cho lãnh tụ, mà lừa mị, mê hoặc dân chúng.

Kênh truyền thông duy nhất mà chính phủ Mỹ bỏ vốn làm chủ, là đài phát thanh VOA của Mỹ, nhưng nó không được phép phát sóng trên đất Mỹ! Trong con mắt của người Mỹ, dư luận nên phải là tự do, nhiều nguồn, muôn hình muôn vẻ, thậm chí là mâu thuẫn, chống đối lẫn nhau. Đó mới là Tự Do Ngôn Luận!

3. Nước Mỹ coi trẻ em là tài sản quý báu của quốc gia, trẻ em được pháp luật che chở cẩn thận. Nếu bạn không có tiền gửi con ở nhà trẻ, chính phủ sẽ chi trả, hoặc không có tiền mua sữa bột, chính phủ cũng sẽ chu cấp. Ngoài ra còn có nhiều chính sách đặc biệt trợ cấp cho phụ nữ mang thai, sản phụ thu nhập thấp và trẻ em chưa đến 5 tuổi.

Các gia đình thu nhập thấp có thể nhận được bữa cơm dinh dưỡng sáng và trưa miễn phí. Nếu bạn không có tiền thuê nhà, chính phủ sẽ chi trả, hơn nữa, quy định trẻ nhỏ cần phải có phòng ngủ riêng. Ở nước Mỹ, bạn sẽ không bao giờ bắt gặp hình ảnh trẻ em đi xin ăn. Tuyệt vời không?

Có một bà mẹ mải mê bận rộn việc nhà, nhất thời không để ý trông con. Đứa con chẳng may ngã xuống bể bơi chết đuối. Trong lúc người mẹ đang đau khổ không thôi, thì bất ngờ nhận được giấy triệu tập của tòa án!

Lý do mà tòa án đưa ra vô cùng đơn giản, bà đã không làm hết trách nhiệm của một người giám hộ, nên sẽ phải đối mặt với việc bị tuyên án. Điều đó cũng giúp cảnh tỉnh ý thức chăm sóc con trẻ cho hàng triệu người mẹ khác.

Người Mỹ quan niệm, một đứa trẻ trước hết thuộc về bản thân nó. Đứa trẻ đó mang theo vô số quyền lợi sống, vốn có trong xã hội này. Không kể là bản thân nó có ý thức được hay không, không kể là nó có thể lớn lên thành người hay không, xã hội này có tầng tầng pháp luật để bảo vệ sự sống của nó!

4. Ở nước Mỹ, người dân có bệnh thì bệnh viện cần phải điều trị trước, sau đó mới gửi hóa đơn viện phí đến nhà bệnh nhân. Nếu bạn không gánh nổi khoản tiền trị liệu, thì các tổ chức từ thiện, hoặc chính phủ sẽ ‘ra mặt’ giải quyết. Trong trường hợp người nghèo khó, chỉ vì không có tiền chi trả viện phí, mà bệnh viện phải, ngưng điều trị, thì những người có liên quan, sẽ bị chất vấn và nhận sự chế tài, trừng phạt của pháp luật.

5. Trong chiến tranh vùng Vịnh lần thứ hai (nổ ra vào tháng 3/2003), quân Mỹ huy động lực lượng quân sự lớn mạnh tấn công tầm xa trong sa mạc. Quân đội của nhà độc tài Saddam Hussein binh bại như núi đổ, nhếch nhác bỏ chạy. Lúc này, trong cát bụi mịt trời, một chiếc xe vận tải của quân Mỹ, mất phương hướng, lạc vào trận địa của quân địch.

Người lái xe là một nữ quân nhân tên Lira, bị thương và bị địch bắt giữ làm con tin để uy hiếp quân Mỹ. Cô bị nhốt ở một nơi hẻo lánh bí mật và bị canh giữ sít sao. Vì để cứu Lira, quân Mỹ đã huy động đội đột kích Hải Báo, tấn công mãnh liệt khiến quân địch mất phương hướng, hoảng loạn tan vỡ.

Chỉ trong thời gian mấy phút, quân Mỹ đã giải cứu thành công Lira. Cô nhanh chóng được đưa về hậu phương điều trị. Chiến tranh kết thúc, Lira cùng với hai binh sĩ Mỹ từng bị bắt giữ khác trở về quê nhà và được chào đón như những người anh hùng. Quân đội Mỹ là thế đấy, họ sẳn sàng hy sinh cả một tiểu đội, để cứu một đồng đội!

6. Điều được giảng trong “Tuyên ngôn độc lập” của Mỹ không phải là quần thể, cộng đồng, quốc gia, thậm chí không hề giảng đến dân chủ. Điều được giảng là 3 quyền lợi lớn cho cá nhân: quyền sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc. Ba quyền lợi này đều là quyền lợi của cá nhân, không phải là quyền lợi của quần thể hay quốc gia.

Những quyền lợi này có được ngay từ khi công dân Mỹ vừa mới sinh ra, chứ không phải do ai ban tặng. Mặt khác, những quyền lợi này có thể bảo vệ cá nhân, khiến họ không phải chịu đựng sự xâm hại của bất cứ ai. Chỉ có kiến lập trên cơ sở quyền lợi cá nhân, mọi người mới có thể có được một xã hội tự do chính nghĩa, tôn nghiêm và bình đẳng.

Như ai đó đã nói một câu gần như là chân lý: “Nước Mỹ tuy không phải là Thiên đường, nhưng là một nơi đáng sống nhất trên quả đất này!”.

Thank You America!




Mùa Tạ Ơn, Viết Về Quê Hương Thứ Hai!

Cám Ơn Nước Mỹ, Cám Ơn Cuộc Đời!

(Lê Xuân Mỹ)

Tác giả, là con của một sĩ quan tù cải tạo, kể lại việc một mình ra miền Bắc, đạp xe đi tìm cha tại trại tù Vĩnh Phú, vùng biên giới Việt-Hoa

****
-Như trong bài hát " Khóc một dòng sông" của nhạc sĩ Đức Huy, " Cũng may thời gian qua vun vút không như Sài Gòn", quay qua quay lại cũng đến ngày về hưu. Mới đó thấm thoát cũng đã trôi qua hơn 20 năm trên nước Mỹ này.

Gần 70 năm cuộc đời với bao nhiêu gập ghềnh sóng gió. 25 năm dưới chế độ Cộng Hoà, 23 năm với Cộng Sản và 21 năm trên một miền đất thật xa quê nhà. Những quảng đời với những xúc cảm thật khác nhau. Những ngày hạnh phúc thời Việt Nam Cộng Hoà, những năm tháng tủi nhục sau 1975 và thời gian an bình trên xứ người. Kỷ niệm nhiều không kể xiết. Có những giây phút rất muốn giữ lại trong trí nhớ nhưng cũng có những khoảnh khắc muốn quên nhưng không thể nào quên được.

Đã đi qua hết ¾ của cuộc đời. Đã đến lúc phải dừng lại những đam mê, những tham vọng, những toan tính. Thanksgiving là ngày tôi chọn để "gác kiếm, qui ẩn". Một ngày rất dễ nhớ cho một quyết định đặc biệt và quan trọng của đời người.

Vê hưu chính là lúc nhìn lại chặng đường đã qua để chuẩn bị một cuộc sống sắp tới. Nếu ví đời người như thời gian với 4 mùa, thì tôi đang bắt đầu những tháng ngày mùa đông. Nhìn lại không phải để hối tiếc mà để nói với đời một tiếng cám ơn, mặc dầu thế hệ chúng tôi thật sự không may mắn. Sinh ra trong những năm 1950-1951, cho đến ngày mất nước, thời gian thanh bình quá ngăn ngủi. Nhưng cũng trong nhờ vậy chúng tôi mới cảm nhận hết được nỗi bất hạnh của những ngày còn ở lại quê nhà, để tự mình chứng kiến, trải qua những đau khổ tột cùng và do đó mới thấy hết cái giá trị của sự tự do và hạnh phúc nơi quê nguời.

Ở xứ Mỹ này có rất nhiều ngày để nhớ: lễ mẹ , lễ cha, lễ độc lập, lễ tình nhân...Ngày lễ nào cũng có một ý nghĩa rất riêng, nhưng có lẽ Thanksgiving là một ngày ưa thích nhất của tôi. Bởi vì không có gì ý nghĩa hơn là lúc nhắc ta nhớ đến những ơn nặng nghĩa sâu. Nhớ để cám ơn đời, cám ơn người.

Trên tất cả xin được nói lời cám ơn nước Mỹ, cám ơn miền đất không phải nơi tôi sinh ra nhưng chắc chắn sẽ ôm ấp tôi những ngày còn lại. Cám ơn một đất nước có thể không phải là thiên đường nhưng chắc chắn không là địa ngục. 21 năm sống trên đất nước này, có nhiều điều rất thích nhưng cũng có những việc không bằng lòng. Vẫn còn đó những bất công, vẫn còn đó khoảng chênh lệch quá mức giữa giàu nghèo. Không chiến tranh nhưng vẫn có những bất an của súng đạn. An nhàn nhưng vẫn còn những nỗi lo của những ngày hưu trí. Những băn khoăn về bảo hiểm...Những điều không vừa lòng vẫn còn nhiều lắm, nhưng để ghét, để rời bỏ đất nước này như lần giã biệt quê nhà 21 năm về trước, chắc chắn sẽ không bao giờ vì với tôi, với gia đình tôi, nước Mỹ là ân nhân.

Và có lẽ chỉ những ai sống trong hoàn cảnh của gia đình tôi, những người con của một sĩ quan Cộng Hoà chết trong trại cải tạo, ở lại lây lất trong một thành phố đầy thù hận suốt mấy mươi năm mới hiểu hết được cái ý nghĩa của cảm kích, ý nghĩa của ân huệ, của tự do và tình người.

Những năm sau này, mặc dầu vẫn còn quá nhiều người nghèo khổ tại quê nhà, nhưng cũng có những người bằng những cách khác nhau trở nên giàu có. Đi ra nước ngoài để chơi, để định cư là một việc không quá khó khăn. Nhiều người thích đất nước này nhưng cũng có không ít xem miền đất này như một nơi tạm dừng chân. Có người bạn tôi tuyên bố: Việt Nam sướng hơn nhiều, tội gì định cư ở đây. Mỗi người có một hoàn cảnh, chỉ có điều khi tôi thắc mắc hỏi: "ông chê sao ông qua đây mua nhà, tốn tiền chạy chọt cho con cháu học rồi ở lại luôn". Hình như không có thằng bạn nào trả lời.

Tôi nhớ có lần thằng bạn thời trung học từ Úc qua thăm, đem cho tôi bảng danh sách những thành phố đáng sống nhất trên thế giới. Hắn nói Melbourne của Úc đứng nhất nhì gì đó, rồi đến Canada, Na Uy... và hình như không có thành phố nào của Mỹ trong 10 hạng đầu. Hắn nói y tế Mỹ không bằng Úc. Cuối cùng hắn phán một câu xanh rờn. Có dịp mày qua Úc chơi sẽ biết. Tôi thì chưa có dịp đi Úc chỉ biết, nó có 2 đứa con trai, cả hai đứa đều sang Mỹ học, tốt nghiệp ra làm việc và định cư luôn tại Cali.

Bạn tôi nhiều đứa sau này ở lại Việt Nam, làm ăn khấm khá, năm nào cũng qua Mỹ chơi.

Hắn nói ở Việt Nam sướng hơn, nhưng con cái thì toàn ở Mỹ. Nhiều người ở đây ba bốn mươi năm nói "nghỉ hưu về Việt Nam dưỡng già". Nói thì nói vậy chứ chuyển từ " dự định" đến "thực hiện" chắc đến hết đời người vẫn chưa xong.

Mà thôi nói cho vui, ai về thì về,chứ biểu tôi rời bỏ nước Mỹ, không bao giờ. Sẽ không bao giờ tôi rời bỏ đất nước này bởi vì quên làm sao được cái nghĩa tình của những ngày đầu khốn khó.

Nhớ lại những ngày đầu tiên chân ướt chân ráo đến Mỹ, tôi về sống tại Tulsa. Một thành phố nhỏ bé thật hiền hoà, tuy không có nhiều người Việt Nam như Cali nhưng tình cảm thật đậm đà. Luôn nhớ đến những chăm sóc thật thân tình của những người Việt và cả của những người bản xứ đối với một gia đình đang còn lạ lẫm trên thành phố này. Nhà thờ Việt Nam đem cho những thùng áo quần, nhà chùa đem cho những đồ dùng, nồi cơm điện, nhà thờ Tin Lành đem cho đồ chơi cho hai cháu nhỏ. Những người hàng xóm đem từng món ăn. Những ngày đầu chưa có xe ở tạm nhà em gái, có một mục sư cùng xóm mỗi ngày chở đi làm giấy tờ, đi xin trường cho các cháu, tìm việc làm cho hai vợ chồng.

Giáng sinh đoàn tụ đầu tiên của đại gia đình chúng tôi thật ấm áp mặc dầu bên ngoài trời mưa tuyết. Tôi cứ nhớ mãi cái hình ảnh của bà người Mỹ già nhà đối diện. Nửa đêm đội mưa gõ cửa nhà chúng tôi để chỉ đưa một dĩa bánh cokkies nóng hổi kèm theo lời chúc "Merry Christmas and Happy New Year". Không bao giờ chúng tôi quên được tình cảm của những người láng giềng dành cho chúng tôi trong thời gian đầu định cư. Ngay cả khi về ở với mẹ tôi trong khu low income Meadow, thời gian đầu vợ chồng con cái ít khi ra khỏi nhà nhất là vào ban đêm. Cái khu toàn người nghèo, lợi tức thấp đủ mọi sắc dân. Một ít gia đình người châu Á còn toàn là người Mễ và Mỹ đen. Nhìn bộ dạng mấy ông bà to lớn, hay tụ tập thành từng nhóm quanh khu xóm, cười nói ồn ào, nên cũng hơi sợ. Nhưng ở lâu lại thấy mến cái hiền lành và tốt bụng. Có lần trên đường đi làm về, tôi bị trượt xe dạt vào lề vì đường đông đá sau mưa tuyết, phải nhờ ông Mỹ hàng xóm ra kéo xe về giùm. Ở một thời gian rồi cũng quen dần cái nhộn nhịp và ồn ào của xóm nghèo nhưng cũng rất nghĩa tình này. Có lần mưa đá làm lũng một lỗ thật lớn trên mái nhà phòng ngủ. Nước vào đầy nhà từ mái. Qua hàng xóm cầu cứu báo hại nửa đêm 2 tay Mỹ đen cởi trần trùng trục leo lên mái hì hà hì hục lấy tăng che tạm cho khỏi dột. Sau này dọn nhà đi chỗ khác nhưng cứ thấy nhớ cái khu Meadow, lâu lâu lại chạy về thăm lại mấy ông bà hàng xóm.

Sau này vì cuộc sống vì nỗi khao khát được làm việc trong một công ty kỹ thuật lớn, có công việc phù hợp tôi di chuyển qua San Jose . Mặc dầu chưa bao giờ hối tiếc về sự lựa chọn của mình sau gần 20 năm sống trên miền đất phía Bắc Cali này, nhưng tôi luôn nhớ về thành phố hiền hoà nhỏ bé đó. Tulsa như Huế quê ngoại của tôi, trầm lắng, dễ thương và nghĩa tình.

Không chỉ Tulsa, San jose cũng đối xử với tôi thật ấm áp. Người Việt Nam đông, bạn bè nhiều, khí hậu tuyệt vời, Silicon valley cũng giống như thành phố Sài Gòn nhộn nhịp của tôi những năm trước 1975. Nơi bắt đầu lại của tôi và cũng là nơi đã cứu sống mẹ tôi không biết bao nhiêu lần.

Về sống với gia đình tôi khi bệnh của mẹ trở nặng. Mẹ vừa bị alzheimer, vừa bị tiểu đường, vừa cao huyết áp, vừa cao mở. Nói chung ở cái tuổi 76 khi mẹ vê đây, mẹ có đủ thứ bệnh. Nhờ khí hậu ấm áp, bác sĩ Việt Nam nhiều, vấn đề theo dõi bệnh dể dàng, sức khoẻ mẹ cũng đở hơn. Nhưng ở cái tuổi già thì những rũi ro, biến chứng cũng càng nhiều. Mẹ ra vào nhà thương không biết bao nhiêu lần.

Có lần đang ngồi coi tivi, cảm thấy hơi mệt nằm xuống sofa, mặt mày tái mét. Đo đường xuống dưới 40. Chưa kịp cho ăn ngọt thì mắt dại ra, mẹ gần như coma. Gọi cấp cứu. May mà chỉ 5 phút xe emergency tới ngay trước cửa nếu không là đi luôn.

Có lần áp huyết tăng cao (chắc là nửa đêm mở tủ bếp ăn hết chén mắm khoái khẩu), lại xỉu. Lại 911 cấp cứu. May mà tại xứ này chứ ở Việt Nam như mẹ vợ tôi thì ra đi từ lâu. Nội cái đợi xe cấp cứu vô được cái xóm nhỏ, qua hai ba cái chợ chồm hổm đầu đường chắc là không kịp với cái ông thần chết đang đứng chờ chực cạnh giường.

Phải công nhận với những người ở cái class lưng chừng như tôi thì mới lo chứ với những người già không tài sản như mẹ tôi, nước Mỹ đúng là thiên đường. Hàng tháng có tiền già, vô bệnh viện, tiền thuốc men không tốn một xu. Mà thuốc đâu phải rẽ. 13 loại thuốc. Vừa uống vừa chích. Nhìn cái giá thuốc chính phủ phải trả thay cho bệnh nhân là đủ chóng mặt. Chưa kể khi vào bệnh viện, nhìn cái bill bảo hiểm trả cho bệnh viện là xỉu.

Nội cái chi phí chữa chạy cái chân gãy của mẹ chắc cũng mất toi số tiền dành dụm của tôi trong suốt 20 năm trên đất Mỹ. Cũng nhờ vậy dù nhớ nhớ quên quên mẹ vẫn còn sống với chúng tôi cho đến hôm nay.

Cám ơn đất nước này và cám ơn cuộc đời đã cho tôi sống những thời gian với đầy đủ cung bậc của cảm xúc. Những vô tư của tuổi nhỏ, những lãng mạn của một thời mới lớn, những hạnh phúc của tháng ngày đoàn tụ và tự do. Dù không mong muốn nhưng cũng phải cám ơn cuộc đời đã cho tôi nếm được nỗi đớn đau của những chia xa trong những tháng ngày đen tối. Nỗi cô đơn của những ngày lưu lạc xa quê. Để rồi là những hạnh phúc của những lần gặp lại mẹ, anh em và bạn bè .

Xin được cám ơn ba, người sĩ quan chế độ Cộng Hoà chết trong trại cải tạo. Không có ba, không có những hy sinh của cha ông, đồng đội, bạn bè, chúng con đã không có những tháng năm thanh bình. Và khi cuộc chiến kết thúc, ba vẫn kịp đánh đổi mạng sống cùng với những tháng ngày bi thảm trong trại cải tạo để cho mẹ và các con, các cháu của ba cơ hội qua miền đất tự do này. Bao nhiêu năm ba vẫn luôn theo dõi và phù hộ gia đình chúng tôi.

Cám ơn mẹ, người đàn bà vĩ đại đã dành hết tuổi thanh xuân và đời mình cho chồng cho con. Người đàn bà goá chồng ở tuổi 49, một mình với 9 đứa con còn nhỏ dại, lăn lóc để tồn tại qua những nhiểu nhương và hận thù. Người vợ của một sĩ quan thua trận, vượt qua từng ngày, trải qua từng bữa, cuối cùng cũng đem được toàn bộ gia đình đến bến bờ tự do.

Xin được cám ơn em, đã cùng tôi vượt qua bao gập ghềnh sóng gió. Em đã luôn cạnh tôi trong những giờ phút bi thảm cũng như những khoảnh khắc yêu thương. Mới đó mà chúng ta đã ở bên nhau trọn vẹn 43 năm. Bắt đầu bằng một đám cưới với chiếc nhẫn đính hôn 1 phân vàng và thiệp mừng đám cưới là tấm giấy "mời" đi kinh tế mới vào ngày hôm sau, em đã cùng tôi nếm đủ mùi vị của gian khổ, cay đắng và tủi nhục. Vẫn luôn nhớ mãi cái chặng đường đã qua đó. Cám ơn tình yêu của em.

Còn phải cám ơn nhiều nhiều nữa. Cám ơn tình nghĩa bạn bè. Cám ơn tấm lòng những đứa cháu. Cám ơn những đứa em. Cám ơn những đứa con lương thiện của tôi. Trong những ngày cuối thu của miền Thung Lũng Silicon, đứa con trai đầu của một người tù chết trong trại cải tạo năm nào đã không còn trẻ nửa. Đang bước vào tuổi" Thất thập cổ lai hy", rổi sẽ có ngày sẽ nhớ nhớ quên quên như mẹ. Nên trong cái ngày Thanksgiving này không thể nào không viết, không thể nào không nói những lời cảm ơn.

Sẽ chưa phải là lần cuối cùng, xin được nói tiếng cám ơn Việt Báo và Viết Về Nước Mỹ. Việt Báo đã làm một nhịp cầu cho chúng tôi được trải lòng qua những mẫu chuyện đời. Những câu chuyện thật đời thường nhưng nếu không được ghi, kể lại có lẽ rồi sẽ đi vào quên lãng. Có lẽ sẽ mất hút đâu đó trong cái trí nhớ đang già nua của tôi. Nhờ Việt Báo, qua những bài viết về cuộc đời, tôi đã tìm gặp lại những người bạn, những người thân đang lưu lạc khắp nơi. Như những mãnh vỡ của quê hương được góp nhặt để ghép lại thành một quê nhà thứ hai trên xứ người. Nhờ vậy chúng tôi sẽ không bao giờ mất đi quê hương Việt Nam yêu dấu.

(Lê Xuân Mỹ

San Jose, Thanksgiving 2019)




Những Ngày Đầu Tiên Đến Nước Mỹ

(Phùng Văn Phụng)

Tác giả Phùng văn Phụng, định cư tại Mỹ theo diện HO đã13 năm.

*
Mới đến Mỹ chừng một tháng bà xã tôi đã cự nự:

- Tôi đã bảo đi Mỹ mà làm gì, ở nhà buôn bán rần rần, đang sung sướng, bây giờ qua đây, ngồi " trông ngốc " trong phòng này như ở tù." Bà xã tôi than phiền như vậy.

Tôi cứng họng không biết trả lời ra sao"

Bà xã nói tiếp:

- Đi lên Tulsa ở tiểu bang Oklahoma với Hồng Thu, kiếm chuyện gì làm ăn, vô hảng nào cũng được chứ ở đây làm gì để sống đây"" Bà xã tôi cự tôi, đòi lên tiểu bang miền Bắc, ít người Việt, nhiều hảng xưởng may ra dễ tìm việc làm, có chỗ nào, hảng nào mướn, làm gì cũng được.

Tất cả chúng tôi gồm có sáu người, hai vợ chồng bốn đứa con, hai trai, hai gái chen chút trong "apartment" hai phòng ở đường Town Park thành phố Houston, Texas ; cuối tháng lảnh tiền trợ cấp của chánh phủ Mỹ trả tiền mướn phòng và nhận " food tem " để đi chợ cũng chỉ vừa đủ chi dùng trong tháng. Sau 8 tháng hết trợ cấp thì sống làm sao đây" tiền đâu trả tiền mướn nhà, tiền đâu mua thức ăn, trả tiền điện thoại v.v."

Đó là câu hỏi thường xuyên trong đầu óc các thành viên trong gia đình tôi trong những ngày bước chân lên đất Mỹ .
*
Khi tôi được trả tự do từ trại tù Nam Hà đầu năm 1983, tôi đã nộp đơn chui qua tòa Đại sứ Mỹ ở Thái Lan để xin tỵ nạn, bà xã tôi và thím tư mỗi lần gặp tôi cứ chọc quê tôi và nói đùa rằng: "lo làm ăn không lo chỉ lo chuyện mò kim đáy biển". Tôi cũng có cảm tưởng như thím tư tôi nói nhưng hy vọng vẫn nhen nhúm dầu rất nhỏ trong lòng tôi cũng như vợ và các con của tôi đang sống trong khó khăn, cực nhọc và tôi thì đang bị mất quyền công dân. Từ năm 1983 tới năm 1990 đa số bà con cho rằng thành phần đi "cải tạo" về, những người được thả từ trong tù, trong trại cải tạo mà được đi Mỹ là chuyện "mò kim đáy biển."

Cho nên khi tất cả gia đình chồng vợ và các con đã lên được máy bay và khi máy bay cất cánh rồi vào cuối năm 1993, tôi mới biết rằng gia đình tôi thực sự được đi Mỹ, rời khỏi quê hương yêu dấu nơi mà tôi đã sinh ra và lớn lên thành người.

Ai mà không khỏi đau lòng khi rời bỏ nơi chôn nhau cắt rún, xa cha mẹ, xa bà con, dòng họ, xa anh chị em ruột thịt, xa bạn bè thân thương, xa những học trò cũ hàng ngày thường gặp mặt. Vậy mà phải rủ bỏ tất cả để ra đi. Đang buôn bán làm ăn, công việc đang trôi chảy phát đạt, phải sang lại cho người em ruột.

Tại sao phải dứt khoát ra đi" Tại sao không ở lại khi đang làm ăn được" Quyết định nào cũng có những khó khăn và quyết định ra đi càng khó khăn gấp bội. Nếu được đối xử tử tế, bình thường như bao nhiêu người dân khác thì đâu có ai phải bỏ nước ra đi. Người dân miền Nam còn không được đối xử bình thường, được xem như kẻ bị trị bởi người cùng nòi giống, huống hồ là người đã từng chống đối lại họ.

*
Một hôm phòng bên cạnh có người cần khiêng đồ đạc trong nhà như bàn ghế, tủ giường v.v lên xe để di chuyển. Họ thấy gia đình tôi có hai cháu thanh niên nên gọi đi khiêng đồ đạc giúp. Tôi mới khiêng được mấy lần đã thấy nôn nao trong bụng, muốn ói vì khiêng nặng không quen. Hôm đó được mấy chục đô la coi như lần đâu tiên kiếm tiền ở nước Mỹ bằng nghề khuân vác.

Chú thím tư cùng người cháu bà con là người bảo trợ, đã đi xin các bạn bè giường ngủ để ở hai phòng, có máy truyền hình cũ ở phòng khách cho nên khi vào nhà ở đường Town Park đã thấy rất ấm cúng.

Hình dung lại trước khi ra đi, sáng thứ bảy, đến sở nhà đất để lấy giấy tờ chứng nhận không thiếu thuế, phải đợi cho đến chiều tối khi giấy tờ họ đã có, để ở trên bàn nhưng họ không chịu đưa, cho nên phải ngồi ngoài sân mà đợi. Họ đòi tiền mà tôi không biết và lúc đó thật ra cũng không dám đưa vì có thể bị họ cho rằng mình đưa hối lộ sẽ làm khó dễ giữ mình ở lại thì phiền phức vô cùng. Nhưng cuối cùng rồi cũng phải chi cho họ một ít tiền mới lấy được giấy tờ để lên máy bay vào ngày hôm sau. Tôi nhận được giấy báo đình chỉ chuyến bay ngày thứ năm vì không có giấy chứng nhận không có chủ quyền nhà. Tới tối thứ bảy tôi mới lấy được giấy chứng nhận này. Trong mấy tháng trước khi ra đi vì quá lo lắng, tôi bị bịnh cảm liên tục, không ăn uống được phải uống thuốc thường xuyên mà cũng không hết.

Qua một chuyến đi dài lần đầu tiên đến Mỹ tôi cứ suy nghĩ miên man qua Mỹ làm sao mà sống đây" Mình không có nghề nghiệp chuyên môn nào cả, muốn trở lại nghề dạy học cũng phải mất bốn hay năm sáu năm nữa học lại Anh văn, học lại chuyên môn về giáo dục, mà mình cũng đã hơn năm mươi tuổi rồi sau khi học ra trường chắc gì ai mướn mình đi dạy đây"

Tôi suy nghĩ: mình chưa bao giờ lái xe hơi, làm sao học lái và chạy xe đây."

Cháu Trung con anh Xin chở áo quần, đồ đạc lỉnh kỉnh từ phi trường Hobby về bằng xe truck. Hôm đi đón có anh Độ bạn cũ ở quận 8 Sài gòn, vợ chồng chú tư và các con, vợ chồng Lẫm và các con, đến quán Ba Lẹ có thêm Đoàn Hữu Đức là cháu thầy Đoàn văn Nghĩa, thường gọi là ông Đốc Nghĩa (thầy dạy Pháp văn của tôi lớp 6, lớp 7 ở trường trung học Cần Giuộc khoảng năm 1957-1958 ), lúc đó tôi mệt quá sau cuộc hành trình dài hơn 24 giờ đồng hồ. Thấy bà con đông đảo đến đón, thật là đượm tình nghĩa anh chị em, bạn hữu quá sức tưởng tượng của tôi.

Khi vào căn nhà do Lẫm mướn cho ở đường Town Park là một chung cư có nhiều dãy nhà sát liền nhau, xung quanh đa số là người Mỹ da đen chỉ có một ít người Mễ làm cho tôi thấy lo âu, cảm thấy hơi sợ.

*Đi tìm trường học Anh văn.

Mới qua Mỹ chưa có xe hơi phải đi bằng xe bus. Từ nhà muốn đến trường phải đi bộ một đoạn đường khoảng một cây số mới tới được đường chính là Bellaire rồi từ đó đón xe bus đi đến đường Cookin mới có lớp ESL. Có người bạn cho biết có trường dạy Anh văn miễn phí nếu xin trợ cấp của chánh phủ ở gần đường Chimney Rock và Gulfton. Tôi không biết rõ trường nằm phía nào nên khi xuống Bellaire tìm được Gulfton rồi thay vì đi bên phải một đoạn đường ngắn là đến trường Đại học cộng đồng, tôi đi về phía trái cùng với con trai là Quốc đi hơn nửa giờ mà không tìm được trường đến nỗi Quốc mệt quá, cự nự, đành phải tìm đường trở về nhà.

Muốn đi học tiếp để có thể nói được tiếng Anh nên tìm trường để học. Học ESL cùng với các em, các cháu khoảng chừng ba mươi tuổi chỉ cần vài tháng các em nói tiếng Anh khá nhanh, còn tôi viết thì đúng văn phạm nhưng nói thì cứ ngọng, có nói được câu nào cho trôi chảy đâu. Phân vân giữa đi học tiếp và đi làm. Đi học thì có thể xin vay tiền đóng học phí nhưng không làm ra tiền để trả " bill ". Nếu bây giờ học lại phải mất mấy năm nữa, già rồi ai mướn đây" Làm sao làm ra tiền để có cuộc sống ổn định".

* Làm cho tiệm grocery

Tôi đi tìm việc làm, nộp đơn ở tiệm fast food "Jax in the Box" ở đường Gessner, nộp đơn ở hảng làm điện tử, ở hảng sản xuất vàng, vào chợ Auchun nộp đơn xin bán hàng hay làm bất cứ nghề gì cũng được nhưng ở đâu người ta cũng không nhận. Lý do tuổi đã lớn trên năm mươi, không có " back ground " quá khứ làm việc ở Mỹ, nói tiến Anh không thông thạo, không có nghề gì chuyên môn. Cùng với con gái là Uyên Phương đi nộp đơn ở hảng K.Tec, hảng làm điện tử, con gái được nhận đi làm, còn tôi thì không. Đi nộp đơn ở hảng chuyên làm vàng mà chú tư đang làm hảng cũng không nhận.

Đành đi fill hàng cho tiện Grocery ở đường Dairy Asford. Sáng sớm mặc áo lạnh đi bộ từ nhà ra bến xe bus khoảng hai dặm, đứng đợi xe bus chừng 10, 20 phút, xe bus chạy khoảng 15 phút, xuống xe bus, lại đi bộ khoảng hai dặm đến chỗ làm. Bửa nào gặp mưa gió, trời lạnh mùa đông, gió rít từng cơn, gió rét căm căm mới thấy nỗi lòng nhớ nhung quê hương, nhớ bà con, nhớ ba má, anh chị em bạn bè v.v. của người xa xứ. Rồi khi vô chỗ làm cần phải đeo kính để đọc tên của món hàng, sắp xếp hàng hóa lên kệ tủ, nên làm khá chậm chạp không bằng những người trẻ không đeo kính. Do đó anh Vương, chủ tiệm bảo: "Sao chú làm chậm quá vậy, mai về nghỉ đi."

Tôi làm cho tiệm Grocery khoảng hai tuần lễ thì mất việc.

* Đi làm tiệm sang băng nhạc.

Bà xã thấy tôi không có chuyện gì làm nên nhờ người quen giới thiệu đi làm ở tiệm sang băng nhạc ở trong khu chợ Hồng Kông 1 ở đường Gessner. Nghề máy móc tôi đâu có biết vì gốc gác là thầy giáo chỉ biết đi dạy học mà thôi. Khi sang băng dĩ nhiên rất chậm chạp thời gian làm việc từ 10 giờ sáng cho đến 8 giờ tối. Tiền lương mỗi tháng được trả là 600 đô la. Ngày đầu tiên tôi đến làm việc đã được em của bà chủ hay là em của ông chủ" hạch sách ngay.

Anh ta nói: " Ở Việt Nam sướng quá mà qua đây làm gì cho khổ." Đi qua đây chỉ có nước đi làm công, làm mướn chứ làm được gì"

Tôi tức lắm nhưng không muốn tranh luận với anh này làm gì. Khi thấy tôi lớ ngớ đứng không biết làm gì thì anh ra lịnh ngay:

"Anh phải lau bàn ghế,lau tủ cho sạch sẽ đi chớ ".

Tôi vội vả cầm khăn lau bàn ghế, lau tủ kiếng, sau một lúc anh bắt tôi sang băng cải lương, phim chưởng, phim Trung Quốc để cho mướn.

Anh đâu có hiểu rằng tôi ra đi là vì tôi không thể sống với Cộng Sản được. Tôi là kẻ từng chống đối với chế độ, một con người bị để ý, canh chừng. Làm sao sống được khi mình luôn luôn bị nghi ngờ, bị thường xuyên theo dõi. Một lần tôi đến thăm anh Ngọc, trước cũng ở trong Phong Trào Quốc Gia Cấp Tiến thì công an khu vực đã hỏi anh Ngọc: " Ông Phụng đến nhà anh làm gì đó. Có âm mưu gì không"" Anh Ngọc sợ quá bảo : "Thôi anh đừng đến thăm tôi nữa, công an khu vực hỏi thăm tôi về anh đó. Hắn hỏi anh đến đây là gì, bàn tính, âm mưu chuyện gì "

Một số bạn bè sĩ quan thường đến thăm tôi thì công an khu vực hỏi thăm ông bảy Bích là tổ trưởng ở sát bên nhà: " Anh thấy ông Phụng thế nào." Tại sao nhiều sĩ quan chế độ cũ cứ đến thăm và theo ông thì ông Phụng này có tính toán chuyện gì chống đối nhà nước không"

Ông tổ trưởng phải trả lời là ông Phụng có giấy tờ đi Mỹ rồi còn tính toán chuyện gì nữa. Nói như vậy nhưng anh công an khu vực có tin điều đó không"

Lúc nào tôi cũng lo âu, hồi hộp không biết bị bắt lại bất cứ lúc nào. Thường xuyên tôi bị theo dõi.

* Đi bán bảo hiểm

Tình cờ nói đúng hơn là Thiên Chúa sắp xếp, tôi gặp ông Đoàn Hữu Đức vừa mới mở văn phòng Đoàn Agency nên rất cần người. Tôi đã phải thi 8 lần mới đậu bằng "group one" để được bán bảo hiểm. Mất gần một năm trời mới xong bằng và được tiểu bang chấp nhận cấp giấp phép hành nghề. Đoàn Hữu Đức là cháu ông Đốc Nghĩa, dạy pháp văn trường trung học Cần Giuộc.

Những ngày đầu đi làm, đi bán bảo hiểm là một thách đố lớn. Nhiều khi bị trời mưa tầm tả cũng phải cố gắng đến nhà bà con vì mình lỡ hẹn rồi. Có khi đến nơi rồi tìm không ra nhà dưới trời mưa không dứt hột, cũng phải đi kiếm địa chỉ của khách hàng, vì Apartment ở khu làng Park Place phòng này sát với phòng kia nhưng cách một dãy nhà thành ra tìm không ra. Kiếm nhà không được, đi dưới trờì mưa đến cây xăng gần đó dọc Freeway South45 và đường Broadway, bỏ 25 cents vào điện thoại công cộng để hỏi anh chỉ giùm căn nhà đó chỗ nào". Sau khi anh bạn mình chỉ thì mình mới biết rằng mình cũng vừa đứng ở chỗ đó vậy mà không thấy được số nhà vì lúc đó trời đang mưa mà ban đêm, trời lại tối nữa. Sau khi bán đươc anh chương trình bảo hiểm 25,000 đô la, hảng đã thuận đem "policy" là sổ hợp đồng hay giao kèo đến cho anh thì anh lại không nhận, công của mình đã trở thành vô ích, nhưng lâu lâu mới gặp trường hợp như thế chứ nếu ngày nào cũng như vậy chắc đã bỏ nghề đã từ lâu.

Tôi có cái hẹn vô nhà người khách hàng để giới thiệu chương trình bảo hiểm nhân thọ. Tôi đang giải thích nhu cầu bảo hiểm cho người con vừa mới mua nhà, nếu có mệnh hệ nào thì vợ làm sao có tiền để trả nợ nhà. Tôi chỉ mới hỏi vài câu và vừa mở máy computer ra; người cha từ bên kia đường bước qua lớn tiếng nói với người con: " Mầy đi qua đây ăn cơm. Không được mua bán gì hết. Đến đây để lường gạt con tao hả"."

Thấy không khí có vẻ căng thẳng, tôi gấp máy computer lại, bước ra khỏi nhà, mở cửa xe sẵn có mấy tờ báo trên xe, tôi lấy hai cuốn báo đem đến cho người này.

- Cháu xin gởi bác hai tờ báo này "

- Đi đi , đi đi tao kêu cảnh sát bắt mầy bây giờ, đến đây để dụ dỗ, gạt gẫm con tao hả."" . Lần đầu tiên tôi bị cự nự dữ dội như vậy. Hết sức tức giận nhưng tôi cố gắng tự trầm tỉnh, mở máy xe, hít thật dài hơi và tự nhủ: " tự nhiên bị hiểu lầm, bị cự nự vô lý, nếu mình giận ông này mình cũng điên như ông ấy vậy. Thôi bỏ qua đi. Tai nạn nghề nghiệp mà. Tuy nhiên phải mất hơn mười phút tôi mới lấy lại được bình tỉnh mà lái xe về văn phòng.

Một lần khác ghé nhà một người quen do anh Tommy làm nghề bán xe hơi giới thiệu, vừa bước vô nhà, mới hỏi thăm sơ sơ về hoàn cảnh gia đình, bà vợ đứng ở bếp đang nấu ăn, nói lớn tiếng:

- Mấy thằng bán bảo hiểm là những thằng lường gạt, tôi mua bảo hiểm mấy năm trước ở Cali, bây giờ tăng giá, lúc mua nó không nói. Tôi đã bỏ rồi không đóng tiền nữa. Toàn là những đứa lường gạt."

Vì mới vào nghề bảo hiểm tôi chẳng biết phải trả lời thế nào, cứng họng, vội bỏ tài liệu vào cặp và rút êm ra khỏi nhà anh chị này mà trong lòng tức tối lắm vì chị quơ đủa cả nắm ai làm nghề bảo hiểm đều xấu xa cả. Chị ấy chửi mình mà mình chẳng biết trả lời ra sao.

* Kết: Tạ Ơn.

Hơn mười ba năm trôi qua từ tháng 11 năm 1993, hiện tôi đã và đang sống trong nghề bảo hiểm hơn 12 năm. Có ba cháu lập gia đình. Có ba cháu ngoại và một cháu nội. Bà xã tôi dứt khoát không muốn về Việt Nam ở luôn nếu có về chỉ muốn ở một, hai tháng như đi du lịch mà thôi vì các con, các cháu đều hiện sống ở Houston, Texas.

Tạ ơn Thượng Đế ban gia đình của con, các con, các cháu đều khỏe mạnh và bình an. Xin cám ơn nước Mỹ, chánh quyền và người dân Mỹ đã chấp nhận gia đình chúng tôi đến định cư ở quốc gia này như là một quê hương thứ hai của tôi.



Tạ Ơn Đời Tạ Ơn Người!
(Thảo Lan)

•
Tác giả tên thật Nguyễn Hoàng Việt sinh tại Sài Gòn. Định cư tại Mỹ năm 1990 qua chương trình ODP (bảo lãnh). Tốt nghiệp Kỹ Sư Cơ Khí tại tiểu bang Virginia năm 1995. Hiện cư ngụ tại miền Đông Nam tiểu bang Virginia.

***
-Một mùa thu nữa lại đến với chúng ta. Lá trên cây đã bắt đầu đổi màu để biến những hàng cây xanh lá ngày nào thành một bức tranh hỗn hợp nhiều sắc màu. Vài cơn gió lành lạnh lại bắt đầu thổi về để các nghệ sĩ bỗng cảm thấy rạo rực niềm cảm hứng sáng tác. Chả mấy chốc chúng ta sẽ đón mừng ngày lễ Tạ Ơn với món gà tây truyền thống của người dân Mỹ. Ngày lễ Tạ Ơn có truyền thống rất lâu đời từ các năm tháng những người di dân châu Âu đầu tiên đến lập nghiệp tại vùng đất mới. Có lẽ tôi cũng không cần thiết viết nhiều về truyền thống và lịch sử của ngày lễ Tạ Ơn này vì hầu hết chúng ta, những nguời sống tha hương tại Hoa Kỳ, hay cả những người sống ở quê nhà hoặc ở bất cứ nơi nào trên thế giới ít nhiều đều đã biết đến. Những nguời đến đây lập nghiệp từ năm 1975 đã từng đuợc đón tiếp hơn 43 cái lễ Tạ Ơn. Đối với những đồng bào đến định cư tại đây theo diện ODP, con lai hay HO thì cũng đuợc trải qua rất nhiều mùa lễ. Số người đến sau này thì ít nhiều cũng được biết đến truyền thống ngày lễ qua người thân của mình.

Theo văn hóa Việt Nam từ ngàn xưa chúng ta có truyền thống nhớ ơn công lao những bậc tiền nhân. Điều này được thể hiện qua các câu ca dao tục ngữ như: "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây", "Uống nước nhớ nguồn". Đối với các đấng sinh thành thì "Công cha như núi Thái Sơn. Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra". Chúng ta coi trọng các ngày giỗ kỵ vì đó là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và tưởng nhớ đến các bậc cha mẹ, ông bà, tổ tiên, cùng tất cả những người đã khuất. Đối với Trời đất thì chúng ta lập bàn thờ thiên mà về sau này do cuộc sống được đô thị hóa nên chỉ còn thấy ở một số nhà ở miền quê hay vùng ngoại ô. Tuy nhiên có lẽ không người Việt nào không biết đến phong tục cúng Táo quân vào ngày 23 tháng Chạp và mâm cơm cúng giao thừa hằng năm. Đây không những là dịp cho chúng ta cầu mong một năm mới tốt lành mà còn là lúc để chúng ta tạ ơn trời đất đã che chở phù hộ cho chúng ta trong suốt năm vừa qua.

Nói đến lễ Trời đất thì không thể không đề cập đến lễ tế Nam Giao của các vị vua ngày xưa. Lễ tế Nam Giao là nghi lễ quan trọng bậc nhất thời xưa của nước ta vì chỉ nhà vua mới có quyền làm lễ tế. Mục đích của lễ tế Nam Giao là nhằm cầu cho quốc thái, dân an, thiên hạ thái bình. Tuy nhiên lễ tế này còn nhằm khẳng định vị thế và tính chính thống của nhà vua tuân theo mệnh Trời cai trị thần dân và cầu xin Trời đất gia ân, gieo mưa thuận gió hòa, tránh các thiên tai để mọi người đều được bình an, hạnh phúc

Ngoài truyền thống tưởng nhớ công ơn các bậc tiền nhân và Trời đất ra, người Việt chúng ta cũng thường còn biết ơn nghĩa phân minh như lời người xưa từng dạy "Làm ơn chớ nên nhớ. Chịu ơn chớ nên quên". Tuy nhiên, phải nói là chúng ta rất hà tiện khi xử dụng tiếng nói cám ơn trong đời sống hàng ngày nhất là đối với những người thân trong gia đình. Không như người Mỹ thường xuyên nói câu thank you, chúng ta ít khi nào nói cám ơn với cha mẹ, vợ chồng, anh chị em. Đặc biệt là rất hiếm trường hợp cha mẹ nói cám ơn với con cái. Tôi còn nhớ ngày xưa khi các con tôi đến tuổi đi học có lẽ các cháu được thầy cô dạy cách ứng xử (manner) nên đã áp dụng ngay khi về nhà. Mỗi lần khi có dịp làm cho tôi một việc gì các cháu thường thắc mắc với tôi rằng, "Tại sao bố không nói cám ơn". Điều này cũng làm tôi suy nghĩ ít nhiều. Mình thường dạy dỗ cho các con biết nói tiếng Việt và cố gắng giữ gìn được bản chất văn hóa Việt Nam, nhưng lại không biết dung hòa cái hay của văn hóa Tây Phương thì sẽ khó thuyết phục được thế hệ con em sinh sau đẻ muộn ở đây. Không khéo lại đẩy chúng đến gần với văn hóa Tây phương hơn thì hỏng mất.

Nói đến sự khác biệt về văn hóa trong cách ứng xử thì cũng phải nói đến sự phân biệt trong cách đối xử của một số người Việt chúng ta ở đây. Trong khi đa số chúng ta hòa nhập với xã hội Mỹ và đối xử với người bản xứ một cách thật lịch thiệp thì chúng ta lại không áp dụng được cách đối xử đó với những người đồng hương. Vài năm về trước có một lần tôi ghé vào tiệm thực phẩm Á đông quen thuộc của người Việt ở đây. Phía trước tôi là một anh thanh niên Việt Nam đang mở cửa tiệm bước vào. Ngay sau anh là một người Mỹ da trắng. Mặc dù chỉ đứng đến vai ông ta, anh thanh niên đã lịch sự đứng giữ cửa mời người Mỹ vào trước và cúi rạp đầu nói, "You're welcome" khi được cám ơn. Khi đó tôi cũng vừa bước tới. Báo hại cho tôi cứ tưởng bở rằng mình cũng có quốc tịch Mỹ nên cũng sẽ được đối xử bình đẳng như người Mỹ da trắng kia nhưng không ngờ anh thanh niên thản nhiên quay lưng hất cửa bỏ đi làm tôi xém tí nữa bị cánh cửa đập vào mặt.

Để khỏi bị lạc đề cho phép tôi được trở lại với ý chính. Xin bỏ qua vấn đề tín ngưỡng vì tùy theo mỗi tôn giáo mà mỗi người chúng ta có một đấng thiêng liêng khác nhau để thờ phụng và tạ ơn, cũng như có các triết lý khác nhau để lý giải sự việc. Trong cuộc sống hàng ngày có vô khối lý do để ta cảm thấy cần phải tạ ơn cuộc đời và tạ ơn con người. Vài năm về trước tôi có nhiều dịp đi công tác thăm các hãng xưởng ở Trung Quốc. Nhiệt độ giữa mùa hè ở thành phố Shenzhen thuộc tỉnh Quảng Đông thường xê dịch vào khoảng 90-100 độ F. Bên trong các xưởng máy chỉ có hệ thống quạt gió chứ không có máy điều hòa không khí như ở các nước Tây phương. Nhiệt độ nóng tự nhiên ngoài trời cộng với hơi nóng từ các máy đúc nhựa phát ra và độ ẩm cao đã khiến cho nhiệt độ trong xưởng có thể vọt lên trên 110 độ F. Thông thường chúng tôi chỉ làm việc dưới xưởng 1, 2 tiếng là phải quay về khu văn phòng có máy lạnh để họp và cũng để nghỉ giải lao tránh nóng. Nhìn những công nhân mà đa số là phụ nữ phải làm việc liên tục từ 8 đến 12 tiếng dưới môi trường như vậy đã khiến tôi liên tưởng đến bản thân tôi khi còn làm thợ cơ khí ở Việt Nam của hơn 30 năm về trước. Và mỗi lần như thế tôi lại thầm cám ơn cuộc đời, cám ơn Trời đất đã khiến tôi không phải ở vào hoàn cảnh như những người phụ nữ Trung Hoa kia hoặc ít ra không phải tiếp tục kéo dài cuộc sống của tôi như trước kia ở Việt Nam. Tất nhiên đã cám ơn cuộc đời tôi phải cám ơn cả con người. Có lẽ nếu ông bà tổ tiên không để lại phúc đức cho con cháu thì dễ gì cuộc đời tôi được như ngày nay. Nếu hai đấng sinh thành không dạy dỗ hướng dẫn và làm gương sáng thì cũng dễ gì tôi được như thế này. Mặc dù nhìn lên thấy mình chẳng bằng ai nhưng ít ra trong cuộc sống này còn vô khối người lầm than khổ cực hơn mình rất nhiều.

Nơi tôi ở tại miền Đông Nam tiểu bang Virginia hàng năm vẫn có những cơn bão thổi qua. Nhẹ thì chỉ là những cơn mưa dầm dề ảnh hưởng bão rớt. Nặng thì có thể phải bỏ tiền sửa chữa nhà cửa hoặc thậm chí bị bắt buộc di tản. Cuối tháng 8 năm 2011, cơn bão Irene đi qua khiến tôi mất một món tiền nhỏ để mướn thợ lắp lại những miếng ngói (shingle) trên nóc nhà bị bão thổi bay mất. Do hướng gió cũng như căn nhà ở vị trí cul de sac trống trải, nhà tôi là căn duy nhất trong khu bị thiệt hại bởi cơn bão này. Buổi sáng hôm sau ngay khi cơn bão đi qua, lúc đi quanh nhà nhặt những mảnh ngói rơi rụng khắp vườn trong khi các nhà hàng xóm đều lành lặn trong lòng tôi đã nhen nhúm một chút ganh tị. Nhưng ý nghĩ này chỉ thoáng qua trong chốc lát vì tôi chợt nhớ ngay đến bản tin buổi chiều hôm trước khi đài truyền hình đưa tin một em bé 11 tuổi ở thành phố lân cận đã thiệt mạng khi một cây đổ đè vào căn apartment nơi em đang ở. So với sự mất mát của người cha, người mẹ khóc con mình cùng những mất mát khác do cơn bão gây ra thì một vài miếng ngói của tôi chỉ như một hạt cát trong số cát của sông Hằng. Và một lần nữa tôi lại cảm ơn cuộc đời, cảm ơn đất Trời, cảm ơn ân đức tổ tiên và những người đã khuất.

Có lẽ chẳng cần chờ đến ngày lễ Tạ Ơn hàng năm, nếu để ý ta sẽ thấy trong cuộc sống mỗi ngày có vô khối lý do để chúng ta phải cảm ơn cuộc đời, cảm ơn con người. Hàng ngày khi ta thức giấc mở mắt đón chào một ngày mới, hãy cám ơn cuộc đời đã cho ta được vui sống thêm một ngày. Khi đọc tin tức về 39 người mất mạng trong container trên đường đến Anh, hãy cám ơn cuộc đời ta không nằm trong con số 39 người đó. Để rồi khi nghĩ đến bao nhiêu người khác đã thiệt mạng trên con đường đi tìm tự do trước kia, tôi lại tạ ơn trời đất vì mình may mắn không cùng chung so phận với họ để còn được hít thở bầu không khí tự do.

Xin cám ơn ông hàng xóm đã chào "good morning" khi tôi mở cửa xe chuẩn bị lái đi làm sáng nay. Lời chào của ông đã khiến tôi phấn khởi liên tưởng đến một ngày làm việc may mắn nhiều thuận lợi vì niềm tin xa xưa "ra ngõ gặp trai". Xin cám ơn cấp trên đã chia sẻ những vấn đề trong công việc của ông khiến tôi biết được ai cũng có những khó khăn không riêng gì bản thân mình. Cám ơn các nhân viên đã có lời hỏi thăm gia đình tôi, nhờ vậy tôi cảm thấy không khí làm việc trở nên ấm cúng hơn. Cám ơn các con đã vui mừng chạy ùa ra đón tôi trở về nhà khiến một ngày làm việc căng thẳng bỗng trở nên nhẹ tênh. Cám ơn vợ tôi đã cơm nước chu đáo cho tôi được một bữa cơm nóng sau giờ làm việc và đưa đón các con tôi đi học để tôi có thể yên tâm làm việc. Cám ơn các bạn bè cũ đã cho tôi những giây phút sống lại một thời của tuổi ấu thơ. Cám ơn các nhà văn, nhà báo đã cho tôi những áng văn, bài viết hay, những lời khuyên vàng ngọc. Cám ơn các nhà thơ đã cho đời những lời thơ trải chuốt lãng mạn. Cám ơn các họa sĩ đã cho tôi các bức tranh đẹp nhiều màu sắc. Cám ơn các nhạc sĩ đã cho tôi những tuyệt tác âm nhạc và cám ơn các ca sĩ đã truyền tải những tuyệt tác đó đến tai tôi. Cám ơn các vị lương y đã chăm sóc sức khỏe cho tôi và người thân chúng tôi. Xin cám ơn tất cả các độc giả đã chịu khó bỏ chút thời gian ra đọc những bài viết của tôi. Xin cám ơn cả những ai đã phê bình, chỉ trích tôi. Chính nhờ vậy mà tôi có thể thấy được khuyết điểm của mình. Cám ơn các anh chị em tôi về mọi thứ. Nhờ có họ tôi mới thấy mình được hạnh phúc hơn bao nhiêu người khác trong gia đình con một. Tất nhiên không thể nào quên được cám ơn cha mẹ tôi. Công đức dạy dỗ cũng như tấm gương đạo đức của ba mẹ đã ảnh hưởng rất nhiều đến thành công của chúng con sau này. Và cũng xin cám ơn đấng sinh thành ra vợ tôi do đã tin tưởng trao gửi cho tôi cô con gái cưng. Cuối cùng tôi xin được chấm dứt bài viết này bằng lời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. "Dù đến rồi đi tôi cũng xin tạ ơn người, tạ ơn đời, tạ ơn ai đã cho tôi tình sáng ngời như sao xuống từ trời".

(Thảo Lan)

Tin Quốc Tế Đó Dây

***

Liên Hiệp Quốc: Toàn Bộ Cam Kết Giảm Khí Thải Mới Chỉ Đủ Giữ Nhiệt Độ Không Tăng Quá 2,9°C

(Ảnh: Trái đất bị hâm nóng, cháy rừng ngày càng dồn dập và quy mô ngày càng lớn hơn.)

Cuộc Sống Thi Ca