Lê Tuấn Những Vần Thơ Mới viết cho mùa xuân, trong tháng 1 năm 2024.
Mở đầu là bài thơ Ngày Vu Quy, Con gái lớn của cô em gái đi lấy chồng. Gia đình hai bên sui gia, muốn tổ chức lễ cưới theo truyền thống Việt Nam, phải có ngày lễ Vu Quy trước khi đến (Thánh Đường) nhà thờ và nhà hàng tiệc cưới. Theo yêu cầu của bên nhà trai, mong muốn tôi viết tặng một bài thơ, do đó tôi đã viết bài thơ:
Ngày Vu Quy, để tặng cho hai cháu. Victoria Huỳnh & Wilson Vũ.
Vẻ đẹp của một người phụ nữ được tìm thấy trong đôi mắt của nàng, bởi vì đó là cánh cửa dẫn đến trái tim, là nơi tình yêu ngự trị.
Tôi viết bài thơ Đôi mắt nói để thay cho tiếng nói từ con tim.
Đôi Mắt Nói
Tôi không nghe những lời em muốn nói
Nhưng đôi mắt em cho biết thật nhiều
Như ngọn lửa đam mê thèm cháy bỏng
Lòng ngại ngùng e thẹn những đăm chiêu.
Đôi mắt em đang nói những lời yêu
Vì tình yêu mơ mộng biết bao điều
Thoáng nhìn nhau, như ngàn lời đã nói
Đôi mắt em trong sáng đẹp yêu kiều.
Mắt em long lanh như ánh sao trời
Trong câm nín tình riêng đã gọi mời
Làm xao xuyến mối tình đầu thầm kín
Đôi mắt buồn, để hồn ta chơi vơi.
Đôi mắt em đăm chiêu buồn đến thế
Bóng chiều thu, mây trắng sớm bay về
Làm e thẹn hoa cúc vàng chớm nở
Chợt ngập ngừng, lòng rung nhẹ đam mê.
Đôi mắt khóc, làm tan nát lòng nhau
Giọt lệ sầu, rơi nhẹ trái tim đau
Nghe tiếng nấc, nghẹn ngào theo nhịp thở
Nhớ yêu ơi! Đôi mắt thật nhiệm mầu.
Đôi mắt huyền, hồn ngây dại ngẩn ngơ
Cho ngôn từ bối rối những vần thơ
Xóa tan đi lần thẹn thùng bỡ ngỡ
Đôi mắt nói, niềm khao khát đợi chờ.
Lê Tuấn
Eyes confessing love
I do not hear what you want to say But your eyes tell me some way. Like a burning fire of passion Accompanied by embarrassment and uncertainty during the day
Your eyes are telling me words of love Love always dreams of many things as so far Just a glance at each other is like a thousand words spoken Your eyes are bright and beautiful
Your eyes sparkle like starlight In silence, the voice of love called Has disturbed the secret first love Your sad eyes, let my soul wander.
What makes your eyes so sad? When the afternoon shadow falls, white clouds soon fly back The yellow chrysanthemum suddenly blooms shyly Makes my heart hesitate and tremble with passion
Your crying eyes broke each other's hearts Tears of sadness, falling softly from an aching heart Both heard sobbing and choking along with their breathing Honey! Your eyes are magical.
Your loving eyes make my soul bewildered Let the poem's words become confused with the verses I want to erase the sadness and confusion Your loving eyes deserve the love I give you.
Louis Tuấn Lê Tạm dịch từ tiếng Việt qua tiếng Anh
Tân Mão đã qua, Nhâm Thìn đang đến. Mèo Tân Mão 2023, sắp bàn giao cho Rồng Nhâm Thìn 2024 Tết Giáp thìn 2024 rất thuận lợi cho những người Việt tại Hải ngoại đang còn phải đi làm, vì ngày Tết âm lịch, rơi đúng vào cuối tuần (weeken).
Đón giao thừa đúng vào ngày thứ sáu tức ngày 9 tháng 2, 24 (dương lịch) ngày mùng một Tết đúng vào ngày thứ Bảy 10 tháng 2, 24
Giáp Thìn 2024 (năm con Rồng)
Năm 2024 theo lịch phương Đông là năm con Rồng hay còn được gọi là năm Giáp Thìn. Năm này bắt đầu từ ngày 10 tháng Hai năm 2024 và sẽ kết thúc vào ngày 28 tháng Một năm 2025 theo lịch Dương.
Dựa trên lịch vạn niên, năm 2024 là năm của Thiên can Giáp và Địa chi Thìn.
Những người thuộc tuổi rồng thường sở hữu khát vọng mạnh mẽ và đặt ra những mục tiêu vĩ đại. Trong truyền thống văn hóa của các quốc gia phương Đông, hình tượng con rồng đại diện cho quyền lực và khao khát thống lĩnh. Ngoài ra, rồng cũng là biểu tượng của sự thiêng liêng và tâm linh. Do đó, người tuổi Thìn thường được mô tả là có sự năng lượng cao và mạnh mẽ, thu hút, lôi cuốn cũng như sở hữu quyền lực và sang giàu.
Chúng ta cũng nên điểm lại giai thoại của Rồng, dân Việt mình vốn giòng dõi "Con Rồng cháu Tiên" , nói về rồng thì vô số các biểu tượng tốt đẹp mượn danh rồng, ai viết mà nét chữ đẹp thì được gọi là " Nét bút đẹp như rồng bay phượng múa", những người tài hoa mà gặp nhau thì thiên hạ cho rằng "Rồng mây hội ngộ".
Rồng là một con vật trong tứ lính được trưng bày trong thờ cúng ngày xưa là " Long, Lân, Quy, Phụng". Còn để ví và so sânh giữa người Khôn và người ngu thì dân gian mình có câu:
" Rồng vàng tắm nước ao tù
Người khôn ở với người ngu bực mình".
Dân gian mình từ ngàn xưa mỗi khi di chuyển trên vùng sông nước thì dùng ghe xuồng tàu bè. Còn các bậc đế vương thì như trên chiếc thuyền rồng có đội nhạc lễ theo giúp vui cho vua chúa giải trí khi thả thuyền trên sông, ngày nay nơi cố đô Huế các bô lão cho phục dựng lại các con thuyền rồng để phục vụ cho du khách, các nghệ sỹ múa tách uống trà rất điêu luyện, trên tay họ là những tách trà nhỏ, các tách trà này nằm trên những ngón tay, họ gỏ nhịp theo cung đàn của các nghệ sỹ khác ngồi chung quanh, rồi các cô cất liên những điệu hò Máy đẩy, Nam ai V.v..nghe qua các câu hò này khiến hồn du khách như đang quay về thời vài trăm năm trước, lúc thì thật bị ai sầu thảm, cũng có lúc réo rẳt mê hồn, rồi thỉnh thoảng gió thổi từ mặt sông Hương lên, tưới mát tâm hồn du khách, khiến bao nhiêu phiền muộn tan biến tự bao giờ.
Ngày xưa khi sỹ tử lên kinh đô ứng thí, các anh học trò nào làm bài tốt được chánh chủ khảo chấm đậu coi như " Cá chép vượt vũ môn hoá rồng".
Rồng biểu tượng cho sự cao quý của các vương quyền ngày xưa, chỉ có vua chúa mới được tôn vinh là "Rồng" , dân chúng mà lạm dụng hình ảnh con rồng chắc chắn sẽ bị mang tội khi quân có khi gây hoạ cho tam, cữu tộc.
Khi chế độ quân chủ lập hiến suy tàn, dân gian mới được hưởng ké hình hài con rồng, các nhà đòn họ trang trí chiếc xe đưa đám tang chạm khắc đôi rồng vàng rất đẹp trải dọc hai bên thân xe, chiếc xe nhà vàng này đưa tiễn những ai tạ từ dương thế, ngồi trên chiếc xe nhà vàng cùng cổ quan tài của người quá cố cũng " ớn chè đậu" lắm, vì có dạo họ dùng những chiếc xe quá đát, lắp thêm cái nhà vàng và cặp rồng vô và trang trí thật bắt mắt với cả một khối vàng choé, di chuyển chậm chậm thì không sao, nhưng một khi di quan về tỉnh, đường xa dịu vợi thì nguy hiểm vô cùng, đó xe chạy tốc độ nhanh họ đạp thắng gắp thì cả cái giàn nhà vàng trên theo quán tính nó rời các "sắt xi" của chiếc xe mà lao xuống ruộng khiến cho người chết hai lần, thịt đã nát tan y như bài hát của ông Trịnh Công Sơn sáng tác, còn thân nhân hên thì xây xát xui thì có khi đi thăm ông bà ông vãi luôn không chừng.
Rồng theo truyền thuyết là con vật được con người tưởng tượng ra, chưa ai chứng kiến con rồng ở ngoài đời thường, có chăng trên phim ảnh, trên các đèn chiếu 3D trong thời buổi kỹ thuật điện tử lên ngôi.
Thôi thì rồng có hay không cũng không sao, vì nó đã hiện diện trong tâm trí con người từ lâu lắm rồi, mình là người Việt thuộc con rồng cháu tiên như cha ông mình từng nói, mình phải hãnh diện với điều này, nên gát lại những tị hiềm khác biệt, thật lòng đối đãi tôn trọng nhau để cùng đưa Việt Nam mình cất cánh bay cao, để sánh vai cùng các quốc gia giàu mạnh , hy vọng đất nước mình hoá rồng thật sự trong tương lai, mong lắm thay.
Nói tới rồng thì thường nhắc đến mây. Hình như con Rồng làm nên mây
Rồng đen lấy nước thì nắng, rồng trắng lấy nước thì mưa.
Cho nên chúng ta không lạ gì trong nghệ thuật tạo hình dân gian, làm nền cho rồng là những cụm mây. Như vậy, Rồng đem lại hy vọng về mây mưa để cho dân cư làm ruộng sinh sống.
Bài ca dao nói về rồng - mây:
Mấy khi rồng gặp mây đây
Để rồng than thở với mây vài lời
Nữa mai rồng ngược mây xuôi
Biết bao giờ lại nối lời rồng mây.
Hoặc:
Tình cờ anh gặp mình đây
Như cá gặp nước, như mây gặp rồng
Rồng gặp mây, bán văn bán vũ
Cá gặp nước, con ngược, con xuôi
Chồng Nam, vợ Bắc anh ơi
Sao anh chẳng lấy một người như em?
Nhìn chung, rồng là quý, là đẹp. Vì thế ai sinh vào năm rồng, có tuổi rồng thì được coi là tốt số, cuộc đời sẽ có nhiều cơ hội bay nhảy và thành đạt.
Ai mà có “mả táng hàm rồng” thì thật là phúc to bằng cái đình, tha hồ mà sung sướng, giàu sang, phú quý. Nhưng nếu chẳng may “long mạch” (mạch đất tốt, theo hướng rồng nằm) mà bị động, thì đời thật là khốn đốn đủ điều.
Tản mạn rồng Việt Nam Người Việt hãnh diện là "con Rồng cháu Tiên". Truyền thuyết kể: Lộc Tục, con vua Đế Minh, lên ngôi vua và lấy hiệu là Kinh Dương Vương. Kinh Dương Vương lấy con gái của Động Đình Quân là Long Nữ, sinh ra Sùng Lãm. Sùng Lãm nối ngôi vua xưng hiệu là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ, đẻ ra một cái bọc chứa một trăm quả trứng, nở ra một trăm người con. Ngày kia, Lạc Long Quân nói với Âu Cơ. Ta là dòng dõi Long Quân, tức là Vua Rồng. Còn khanh là dòng dõi thần tiên. Cả hai ăn ở lâu với nhau e rằng không ổn. Nay được một trăm đứa con, khanh hãy đưa năm mươi con lên núi, còn trẫm sẽ dẫn năm mươi đứa xuống biển.
Từ truyền thuyết này mà người Việt Nam tự hào có "long phụ tiên mẫu".
Sưu tầm trên google Search.
Lê Tuấn kính chúc toàn thể qúy vị Văn Thi Hữu. Một năm mới sức khỏe dồi dào, tâm hồn tươi vui trong sáng. Hồn thơ lai láng văn chương chữ nghĩa như rồng múa phượng bay. Xuân sang cội phúc thêm cành lộc Tết về phúc đức nở thêm hoa.
Kính chúc qúy vị An Khang thịnh Vượng – Vạn Sự Như Ý.
Trân Trọng Louis Tuấn Lê Xuân Giáp Thìn 2024.
Sưu Tầm trên google.
Cung chúc tân xuân
Cung nữ khoe sắc mỹ miều
Chúc xuân vui bước đường chiều lả lơi
Tân niên hoa bướm tuyệt vời
Xuân khoe sắc mới rạng ngời hoa tươi.
Vạn lời nói, vạn tiếng cười
Sự đời lắm lúc rối bời đau thương
Như mây giăng mắc khói sương
Ý trời trong lẽ vô thường hiện sinh.
Yêu đi cho hết chân tình
Nếu mai hai đứa chúng mình xa nhau
Thì đời buồn lắm cơn đau
Ngày xuân xin hãy, cho nhau nự cười.
Tình đời cứ thế đầy vơi
Ân tình trả mãi, vạn lời ước mong
Cuộc đời vẫn mãi thong dong
Xuân về hoa nở, cõi lòng hân hoan.
Lê Tuấn
Xuân về trên thảo nguyên
Thảo nguyên xanh ngát cánh đồng
Hoa vàng lấp lánh tình nồng men say
Lòng xôn xao hương gió bay
Ngày xuân vừa đến trên tay nhẹ nhàng.
Nắng hong khô sợi tơ vàng
Nghe bâng khuâng nhớ mơ màng ý xuân
Bên đời một bóng giai nhân
Lãng du mấy độ phong trần ước mơ.
Đời chia đổi hướng hai bờ
Nghìn trùng xa cách hững hờ chia ly
Quê hương độ tuổi xuân thì
Bây giờ tóc bạc xá gì dáng xưa.
Hồn đau biển gọi cơn mưa
Bờ xa còn đợi đò đưa người về
Khi xưa để mất câu thề
Lời thơ ngưng đọng bộn bề suy tư.
Tâm vừa nhập bóng thiền sư
Hồn đang trong giấc mời hư không về
Thảo nguyên xanh ngát dòng mê
Gió xuân mang đến hương quê chân tình.
Tế Luân
Mùa xuân trên thung lũng hoa vàng
San Jose 12-30-23
Xuân nhớ
Chim trời ríu rít gọi nhau
Khúc giao mùa đã đổi màu sang xuân
Rộn ràng lòng thấy bâng khuâng
Nghe như hơi thở tình nhân tìm về.
Bồi hồi nhớ cảnh Tết quê
Nhớ thời son trẻ đam mê tình đầy
Mới ngày nào tuổi thơ ngây
Hồn xuân hớn hở xum vầy vui chơi.
Bên hiên nghe tiếng Mẹ cười
Nụ cười Mẹ chứa cả trời gian nan
Bên Mẹ nồng ấm chứa chan
Mùa xuân có Mẹ lòng tràn đắm say.
Ngậm ngùi sợi tóc màu mây
Mẹ về sương núi đồi tây hững hờ
Chiều nghiêng bóng nguyệt đêm mơ
Vô thường nhân thế xóa mờ ước mong.
Con thuyền buông lái bến sông
Dòng xuôi gợn sóng mây hồng giăng ngang
Bãi sông một nhánh mai vàng
Mùa xuân chợt đến huy hoàng chiêm bao.
Ước gì Mẹ hóa vì sao
Từng đêm con ngủ rơi vào giấc mơ
Cho con tìm lại tuổi thơ
Mùa xuân bên Mẹ. Bài thơ ân tình.
Tế Luân
01-02-24
Mơ Ước Ngày Xuân
Đóa hoa chớm nở lá xanh
Giọt sương còn đọng long lanh sắc màu
Đêm qua sương lạnh trăng thâu
Em vào múc cạn mạch sầu đổ đi.
Ngoài sân bãi cỏ xanh rì
Có loài cỏ lạ xuân thì nở hoa
Tóc dài hương gió bay xa
Em thay áo mới bóng tà huy bay.
Đóa hồng hoa nở trên tay
Ngây thơ chờ đợi đến ngày xuân sang
Trước sân cúc nở hoa vàng
Đào, mai, rực rỡ huy hoàng đón xuân.
Sao em ngơ ngẩn bâng khuâng
Như chờ như đợi đường trần nối duyên
Trong mơ em thấy bà tiên
Mong sao gặp được người hiền thi nhân.
Bao giờ em gặp người thân
Tình chàng ý thiếp đường trần thênh thang
Bài thơ ngôn ngữ nhẹ nhàng
Tình thơ ý đẹp ngập tràn yêu thương.
Xôn xao tiếng gọi bên đường
Mơ xuân hiện hóa thiên đường rong chơi
Tơ hồng giăng mắc ý trời
Em mong xuân đến một đời bình an.
Tế Luân
Mùa xuân miền bắc California
02-03-24
Bài thơ này đã được
Nhạc Sĩ Phạm Đức Huyến phổ nhạc
Những vần thơ mùa xuân
Khai bút đầu năm
Đầu năm khai bút viết vần thơ
Đất Trời rực rỡ đẹp như mơ
Hồn xuân phơi phới! Già . . . mặc kệ
Sức khỏe bình an. Tình vẫn chờ.
Chúc mừng bạn hữu ở gần xa
Rộn rã niềm vui tiếng xuân ca
Văn thơ trào phúng vui ngày Tết
Vạn Sự Bình An đến mọi nhà.
Sức khỏe, tuổi già đẹp lão ra
Xuân về dạo khúc nhạc tình ca
Đón chào năm mới. Tình xuân mới
Vui với nàng thơ tuổi không già.
Chúc xuân
AET. Lê Tuấn
Mùa xuân mở cửa
Xuân vừa mở, ngày vui về đón Tết
Vẫy chào nhau, tay nắm lấy bàn tay
Xin chúc nhau trăm tuổi trời xuân mộng
Cùng chung vui nâng chén vị men say.
Gió xuân nào vang tiếng nhạc du dương
Cho âm điệu lãng quên cõi vô thường
Ta lại say với muôn ngàn cung điệu
Để hồn thơ tuôn chảy suối vấn vương.
AET. Lê Tuấn
Đời Đã Quen
Đời đã quen rồi sống tha phương
Quê người chợt nhớ đến quê hương
Những buổi chiều thu mây đỉnh núi
Như khói lam chiều, toả hơi sương.
Lặng lẽ ngày đi, gió mưa tan
Ta ở nơi đây trọn kiếp tàn
Tóc bạc theo từng năm Tết đến
Mà mùa xuân qua, tình chứa chan.
Hoa cúc nở vàng trên lối đi
Một nhánh đào khoe nét xuân thì
Tình xuân duyên đỏ thêm sắc thắm
Tiếng nhạc còn vang khúc biệt ly.
Đời như thoáng hiện bóng hư không
Ta đã quên rồi chuyện viễn vông
U uẩn niềm đau về qúa khứ
Trời đất mùa sang, vẫn quay vòng.
Em có nghe xuân đến nơi đây
Điểm dáng hồng thêm, nét thơ ngây
Thương nhau giữ trọn hương tình ấm
Đừng để tình xuân vội xa bay.
Lê Tuấn
Ngày xuân trên thung lũng hoa vàng
Xin bấm vào link anyflip.com để đọc trang thơ mừng xuân
Tình cờ tôi đọc được bài viết trên trang google.com/vuonxuandinhdau, của tác giả Nhật Thịnh.
Nhận thấy đây là bài viết hay mang tínhh lịch sử văn học về một bài thơ nổi tiếng, một bài thơ gần như tiêu biểu cho ngày Tết, đó là bài thơ (ngũ ngôn) Ông Đồ tác giả Vũ Đình Liên.
Bài thơ Ông Đồ của Vũ Đình Liên viết năm 1936 được coi là một bài thơ xuất sắc biểu hiện niềm hoài cổ, tình thương và lòng trắc ẩn. Ông đồ biểu tượng “cái học ngày nay đã hỏng rồi“ như nhà thơ Tú Xương đã than thở, buồn bã muốn “vứt bút lông đi giắt bút chì".
Thật đáng tiếc Vũ Đình Liên đã tự mình làm lu mờ đi bài thơ Ông Đồ. Năm 1977 gửi cho báo Đòan Kết của đảng công sản, ông đã viết một đoạn cuối thêm vào bài thơ để ca tụng bác Hồ và đảng cộng sản. làm mất đi giá trị văn học của bài thơ, tên tuổi Vũ đình Liên tư đó cũng đi xuống
Vũ Đình Liên lại đem ông đồ ra, kéo cái vạt áo the đen đã sờn, nhưng còn đẹp của ông ra, vá thêm một miếng vải thô. Vũ Đình Liên thêm vào bài thơ cũ ba đoạn, bốn câu năm chữ, viết tặng cho báo Đoàn Kết số Xuân năm 1977 ở Paris: Năm nay đào nở rộ Mừng Hội Đảng Hội Dân Bút ông đồ lại họa Những nét chữ đẹp, thân Nghiên bút xưa vẫn đợi Từ ngàn năm bài thơ Từ ngàn năm câu đối Đảng sáng tác bây giờ
Nghệ sĩ với ông đồ Tình nước non vô tận Như Đảng với Bác Hồ Hương đất trời cộng sản.
Vũ Đình Liên không để lại công trình trước tác đồ sộ, nhưng được người ta nhắc nhở nhiều tới bài Ông Đồ giữ mãi được chút hoài niệm biểu tượng của quá khứ. Tiếc rằng trong một cố gắng mới Vũ Đình Liên muốn tự mình tái sáng tạo, không ngờ đã tự mình đốt cháy tên tuổi mình, đặt ông đồ bên cạnh Đảng, bên cạnh Bác Hồ làm cho bài thơ mất hết cái hay của nó. Từ đó tên tuổi của Vũ Đình Liên không được tôn trọng cho đến khi lìa trần
Cuộc sống thi ca
Chuyện Ông Đồ
Nhật Thịnh
Trong phong trào thơ mới khởi đầu bằng bài “Tình già“ của Phan Khôi [1887 – 1959], nếu Nguyễn Nhược Pháp [1914 – 1938] có cái nhìn hồn nhiên của tuổi trẻ, thích tìm kiếm những hình ảnh trong sáng, vui tươi, ghi những nét cổ xưa thì Vũ Đình Liên lại trái ngược, tỏ ra tiếc thương những gì đã qua và hoài cổ, mơ tưởng những gì mong manh, tan rã bị lãng quên trong tiềm thức trổi dậy tưởng mình sống dậy từ quá khứ.
Mỗi khi nhắc tới ông đồ người ta lại hình dung đến một ông già choàng trên người chiếc áo the thâm, chiếc quần trúc bâu trắng, đầu chít chiếc khăn đen, chòm râu thưa dài, khơi gợi thời Nho học suy tàn, đang phủ phục trên chiếu hoa viết câu đối thuê. Thời vàng son cũ nay chỉ còn vang bóng nơi một ông đồ dốc hết tàn lực phô diễn nét tinh hoa:
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bầy mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay.“
Ông tựa ngọn đèn dầu sắp tắt chợt lóe sáng lên cố làm đẹp những tâm hồn hoài cổ. Người qua lại thuê viết trước kia nay như bắt kịp nhịp sống mới, nặng vật chất, hững hờ không chú ý tới.
Ông ngồi đấy mà dường như tách biệt hẳn mọi người. Giấy hồng nay ngả màu, mực trong nghiên đọng buồn, chiếc bút lông khô mực tự bao giờ, vài chiếc lá khô rơi rụng, bay bay trong mưa phùn. Năm nay hoa đào lại nở đỏ ối trên cành, nhìn cánh hoa chạnh nghĩ tới ông. Chỗ ông đồ ngồi trước đây nay trống rỗng buồn tênh:
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thấm;
Mực đọng trong nghiên sầu...
Ông đồ vẫn ngồi đây,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài trời mưa bụi ba
Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
Người ta không khỏi bùi ngùi đớn đau khi bỗng dưng trở thành chứng nhân trước sự mòn mỏi của một thế hệ, biểu tượng bằng hình ảnh ông đồ ngồi viết câu đối thuê trên vỉa hè vào dịp cuối năm trong tình cảnh quạnh hiu, buồn bã, Vũ Đình Liên thay họ diễn tả những nghĩ suy tàn lụi một thời, xót xa số phận của “những người muôn năm cũ - hồn ở đâu bây giờ". Vũ Đình Liên sáng tác bài Ông Đồ vào dịp Tết, in lần đầu tiên trên tờ Kim Hoa. Lai lịch bài thơ được Vũ Đình Liên tiết lộ:
“Vào năm 1936, khi bài thơ “Ông đồ“ trình làng, các bạn văn bảo rằng tôi đã tìm được con đường riêng, chứ không phải đi theo con đường tiên, thế giới bồng lai của Thế Lữ. Con đường của tôi là tình thương của mọi người. Con đường tôi tìm gọi là mới ấy, thực ra lại là con đường truyền thống của dân tộc, cái mới trong cái cũ. Cho nên bạn bè viết giới thiệu tôi trên báo chí là nhà thơ của nhà nghèo, nhà thơ của nông dân, nhà thơ của tình thương." Bài thơ được chuyển ngữ sang hơn mười thứ ngôn ngữ như: Anh, Pháp, Trung Hoa, Đức, Nga, Thụy Điển, Ả Rập, Đan Mạch...Đặc biệt một tờ báo ở Châu Phi đã một lúc in bài thơ này bằng ba thứ tiếng Anh, Pháp, Ả Rập. Ba dịch giả chuyển bài Ông Đồ sang Pháp ngữ, người dịch đầu tiên là một phóng viên của tờ “Humanité“ [Nhân Đạo].
Thời bấy giờ ở phố Hàng Bồ Hà Nội có một ông đồ ngồi viết thuê câu đối. Phố này chuyên bán hàng xén có đầy đủ các mặt hàng giấy, bút, mực. Ông đồ nghèo không trữ sẵn giấy, chờ khi đông khách đặt hàng mới vào bên trong cửa hiệu mua giấy. Nhạc mẫu của Vũ Đình Liên trực tiếp bán giấy cho ông đồ. Nhiều lúc Vũ Đình Liên suy nghĩ nếu không tỏ tình cô hàng xén xin cưới làm vợ chưa chắc đã sáng tác nổi bài Ông Đồ mà ngày nay mỗi năm vào dịp Tết bài thơ ấy lại được nhiều báo nhắc nhở tới và làm rung động nhiều người.
Bùi Xuân Phái (họa sĩ) sáng tác họa phẩm Ông Đồ khi chưa quen biết Vũ Đình Liên. Tới lúc biết tin này bạn bè đưa Vũ Đình Liên tới nhà của nhiếp ảnh gia Trần Văn Lưu ở phố hàng Bông Hà Nội để xem bức tranh của Bùi Xuân Phái. Ngắm nhìn kỹ họa phẩm một hồi, Vũ Đình Liên lặng người đi trong giây lát, ngạc nhiên tự hỏi lý do nào một người chưa quen biết ông đồ lại có thể phóng bút vẽ một bức tranh gợi cảm đến thế.
Chân dung nhà thơ Vũ Đình Liên (1913-1996)
Vũ Đình Liên tự thấy mình chưa lột tả hết được nét độc đáo của ông đồ trong bài thơ mới hoàn thành, bèn sáng tác một bài thơ nhan đề “Gửi Bùi Xuân Phái“ tặng Bùi Xuân Phái. Bài thơ này được Bùi Xuân Phái viết bằng thư pháp, và mượn câu kết “Đốt trái tim trầm gửi gió hương" làm tựa đề bài khi viết thư pháp. Sau Bùi Xuân Phái vẽ một cái nhãn [vignette] hình quả tim bốc lửa, được Vũ Đình Liên lấy làm biểu tượng cho mình và đặt tên căn gác nhỏ ở phố Trần Nhân Tôn Hà Nội là gác Hương Lửa.
Vũ Đình Liên [1913 – 1996] quê gốc huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương, nhưng sinh ra tại Hà Nội ngày 12.11.1913 trong một gia đình làm nghề kim hoàn có nề nếp gia phong ở phố Hàng Bạc. Thân mẫu Vũ Đình Liên xuất thân từ con một ông đồ, bởi vậy Vũ Đình Liên đã chịu ảnh hưởng và thừa kế tinh thần của mẹ. Trong một bài thơ gửi mẹ Vũ Đình Liên viết:
Tôi nhớ mẹ tôi xưa
Vất vả như bà Tú
Nuôi chồng và con nhỏ
Quanh năm miệng vẫn cười...
Thuở nhỏ Vũ Đình Liên theo học trường Bưởi tức trường Trung học Bảo Hộ [Lycée du Protectorat]. Năm 1932, khi thi đỗ Tú tài, Vũ Đình Liên ghi danh theo học trường Luật, và dạy tư tại các trường Thăng Long, Gia Long, Hoài Đức...Một thời gian làm quản lý báo Tinh Hoa, chủ trương tờ Revue Pédagogique [Tạp chí Sư Phạm], Kim Hoa và làm tham tá Sở Thương Chính, Hà Nội. Vũ Đình Liên làm thơ năm 13 tuổi, sau này hồi tưởng lại:
Từ thuở mười ba thuộc truyện Kiều
Câu thơ tài mệnh bóng hình yêu
Tú Xương ngày trước là tri kỷ
Công Trứ cây thông cũng muốn trèo
Năm 1927, khi 14, tuổi Vũ Đình Liên viết bài Hồn Xưa tỏ ra đắc ý trong suốt đời người, hơn cả bài Ông Đồ. Thơ của Vũ Đình Liên in rải rác trên những báo Loa, Tinh Hoa, Phong Hóa, Ngày Nay, Phụ Nữ Thời Đàm, Trung Bắc Chủ Nhật. Bài thơ đầu tay "Đứa Trẻ Ăn Mày“ được in năm 1932. Vũ Đình Liên viết không nhiều và từ giã thi đàn khá sớm, văn thơ lưu lại ít nhưng đều giá trị, trong đó bài Ông Đồ viết năm 1936 được coi là một bài thơ xuất sắc biểu hiện niềm hoài cổ, tình thương và lòng trắc ẩn. Ông đồ biểu tượng “cái học ngày nay đã hỏng rồi“ như Tú Xương đã than thở, buồn bã muốn “vứt bút lông đi giắt bút chì".
Từ thập niên 50 trở đi đã không một ai còn trông thấy ông đồ bầy giấy bút ra viết giữa phố phường, họa hoằn rơi rớt một hai cụ lạc lõng trường thi, ngơ ngác trải bàn ra ngồi viết thuê. Mấy chữ đại tự các cụ dùng bút nhỏ vẽ và tô lại cho đậm, nét sổ, ngang, chấm không còn bay bướm, linh hoạt. Không còn những người hiếu kỳ đứng trầm trồ khen ngợi.
Vũ Đình Liên đáng lẽ ra nên chấm dứt bài thơ Ông Đồ như cũ, bởi ít ra nó còn khơi gợi cho người ta cái cảm giác bâng khuâng, buồn lắng đọng, thương tiếc một dĩ vãng êm đềm, cổ kính đảm bảo cho mình một chỗ đứng trong văn học. Đó là sự nghiệp của một nhà thơ nhiều khi làm nên chỉ cần một bài thơ.
Bùi Bảo Trúc mai mỉa chua chát: “Và do đó, đúng 40 năm sau, ông đồ đã chết, lại được lôi cổ dậy, một con mèo được leo qua người ông, cái xác ướp vì chưa được các chuyên viên Liên Xô dùng kỹ thuật tẩm ướp, đã biến thành một con quỉ nhập tràng kinh khủng ra mừng Đại hội Đảng lần thứ 4. Nhà thơ vì áo cơm và những tập tem phiếu đã phải thêm những câu thơ ngớ ngẩn, cho Đảng biết làm thơ, làm câu đối và nghiên bút đợi cả ngàn năm nay mới có dịp viết xuống. Ông đồ quỉ nhập tràng không còn thảo được những chữ như “phượng múa rồng bay“ nữa. Ông là ông đồ giả hiệu không biết viết, ông chỉ biết “vẽ“ chữ, một hình thức thất học nhất mà chỉ những kẻ không biết viết chữ Hán mới làm: “Bút ông đồ lại họa – Những nét chữ đẹp, thân.“ Rõ là bậy.“
Việc làm này xảy ra khi Vũ Đình Liên đã nghỉ hưu. Năm 1954 ở hậu phương trở về Hà Nội, Vũ Đình Liên dạy ở trường Đại Học Sư Phạm cho tới năm 1975, lần lượt xuất bản các tập: Đôi mắt thơ 1957, Sơ thảo lịch sử văn học Việt Nam, biên khảo 1957 và Nguyễn Đình Chiểu biên khảo 1958, đồng thời dịch văn học Pháp.
Vũ Đình Liên trân trọng bà mẹ và người vợ chung thủy, suốt đời lặng lẽ hy sinh cho chồng con theo đuổi chí hướng riêng. Thú mê thơ chi phối tâm hồn Vũ Đình Liên khiến không còn để ý tới những gì khác, thậm chí tới cả chuyện vợ chồng, dường tựa Tú Xương trước kia bởi đam mê thơ phú ít nhớ tới bà vợ lặn lội ở mom sông. Bởi thế khi bà vộ đột ngột qua đời Vũ Đình Liên mới sực tỉnh nhưng đã trễ, thường tâm sự: “Nếu không có mẹ sinh ra mình, nuôi mình khôn lớn; không có vợ chăm lo cho cái ăn cái uống, thì không ai thành nhà thơ, thành lãnh tụ. Muốn thành thần thánh thì cũng phải nhờ mẹ, nhờ vợ. Khi vợ tôi còn sống, tôi với nhà tôi ăn riêng. Đến giờ làm cơm cho tôi, bận gì thì bận, bà ấy cũng gác lại. Tôi đi đâu về trễ, nhà tôi cũng đợi. Và vừa thấy tôi về là bà liền chạy đi hâm nóng cơm. Thế mà tôi về thì lên gác ngay để làm thơ. Bà ấy liền gọi: “Ông ơi ông! Cơm chín rồi, xuống ăn cơm!“
Vũ Đình Liên không để lại công trình trước tác đồ sộ, nhưng được người ta nhắc nhở nhiều tới bài Ông Đồ giữ mãi được chút hoài niệm biểu tượng của quá khứ.
Tiếc rằng trong một cố gắng mới Vũ Đình Liên muốn tự mình tái sáng tạo, không ngờ đã tự mình đốt cháy tên tuổi mình, đặt ông đồ bên cạnh Đảng, bên cạnh Bác Hồ làm cho bài thơ mất hết cái hay của nó.
Chuyển tiếp những bài viết trên trang Blogspot Long Hồ Vĩnh Long
Cuộc Sống Thi Ca.
Hình ảnh minh họa mùa xuân
Chị Hồng Thủy thương mến. Em kính gửi đến chị và xin được thắp nén nhang lòng đến Anh Viên. Em mong chị sẽ ấm áp trong tình thương yêu của tất cả anh chị em Văn Thơ nha chị. Thương chị
.png)
.jpg)
.jpg)
.png)
.png)
.jpg)
